suy nghĩ trong giây lát rồi cuối cùng cũng đồng ý, vấn đề bây giờ chỉ còn
phụ thuộc vào tên cầm đầu lực lượng quân sự của kẻ thù.
Trong một cuộc phỏng vấn với Jose Maria Aznar Vicente Rangel, lúc
đó là Bộ trưởng Quốc phòng, còn bây giờ là Phó Tổng thống Venezuela,
người đã ở bên Chavez vào thời điểm đó, các tác giả của cuốn sách Chavez
của chúng ta đã ghi lại những lời này: “Cuộc gọi của Fidel có vai trò quyết
định ngăn cản việc tự sát tập thể. Đó là yếu tố quyết định. Lời khuyên của
ông ấy giúp chúng tôi nhìn rõ hơn bối cảnh hỗn loạn. Thực sự nó đã giúp
chúng tôi rất nhiều”.
Ông đã khuyến khích ông ấy chiến đấu với vũ khí trong tay?
Không, hoàn toàn ngược lại. Đó là những gì Allande đã làm - cũng rất
đúng trong hoàn cảnh mà ông ta phải đối mặt - và ông ta đã anh dũng hy
sinh mạng sống của mình, như lời ông ta đã hứa.
Chavez có 3 lối thoát: Tử thủ ở Miraflores và chiến đấu đến chết; rời
khỏi cung điện và tìm cách gặp người dân để khơi dậy sự phản kháng trên
cả nước, việc làm coi là bất khả thi trong hoàn cảnh đó; hoặc rời khỏi đất
nước mà không từ chức để có cơ hội quay lại chiến đấu vào thời điểm khác,
việc này có cơ hội thành công nhanh chóng. Chúng tôi đã khuyên ông ấy
lựa chọn giải pháp thứ ba.
Những lời cuối cùng tôi nói với ông ấy là, “Hãy giữ mạng sống của
những người đang ở bên ông cần thiết đó”. Ý tưởng của tôi xuất phát từ
nhận định cho rằng, một nhà lãnh đạo nổi tiếng, có sức hút với quần chúng
như Chavez bị lật đổ bằng thủ đoạn đó, trong hoàn cảnh đó mà không bị
giết, thì nhân dân - trong trường hợp này có sự hỗ trợ của những lực lượng
trung thành nhất trong quân đội - sẽ yêu cầu ông ấy trở về, và việc trở về là
không tránh khói. Chính vì vậy, tôi đưa ra đề xuất đó.
Vào thời điểm đó, hoàn toàn có khả năng của chuyến trở về rất nhanh
chóng, và chẳng có lý do gì mà phải chiến đấu để hy sinh mạng sống như
Salvador Allande đã từng làm. Và chuyến trở về trong chiến thắng đó thực
sự đã diễn ra, thậm chí còn nhanh chóng đến mức ngoài sức tưởng tượng
của tôi.
