năm 1933 vì diễn ra cuộc tổng nổi dậy là cao điểm của cái gọi là “Cách
mạng 33” Một tháng sau, ngày 4 tháng 9 năm 1933, cuộc “Binh biến của
các hạ sĩ quan” do Fulgencio Batista cầm đầu nổ ra.
[48]
Guajiro/guajira là campesino của người Cuba, từ này tương tự
với từ jibaro/jibara của Puerto Rico, người dân quê, ngưòi vùng xa xôi của
Mỹ, nếu từ này được hiểu đúng và không có ý miệt thị thì có nghĩa là
những con người chất phác, đôn hậu nguồn gốc từ thôn quê.
[49]
Cantinita là một loạt các hộp tròn bằng kim loại xép chồng lên
nhau, được buộc lại với nhau bằng dây da hoặc dây kim loại và một tay cầm
để giao thức ăn đến các gia đình - đây là cách giao đồ ăn rất phổ biến ở các
thị trấn, thành phố thuộc khu vực Ca-ri-bê. Nếu phụ nữ (người phụ trách
việc nấu nướng) phải làm việc, như trong trường hợp gia đình bận làm các
công việc mọn như chăm sóc bố mẹ ốm... có nghĩa là có rất ít thời gian cho
công việc nấu nướng - cần nhớ rằng để làm được việc này, cần đốt củi, đốt
lò, giết gà tại nhà, bóc vỏ đậu tại nhà, công việc rất tốn thời gian chuẩn bị
cho bữa ăn - trong trường hợp này có thể gọi thức ăn từ một cửa hàng dịch
vụ hoặc một người họ hàng nào đó có điều kiện nấu ăn với số lượng lớn
hơn cho các gia đình có nhu cầu.
[50]
Năm 1923, Julio Antonio Mella (1903-1929) thành lập Liên đoàn
sinh viên các trường đại học (FEU) và năm 1922, ông thành lập Đảng cộng
sản Cuba. Tên thật của ông là Nicanor MacFarland. Dưới chế độ độc tài
Machado (tháng 5 năm 1925 đến tháng 8 năm 1933), ông bị đi tù và đã biểu
tình tuyệt thực. Khi được thả tự do, ông sang Mêhicô sống lưu vong và bị
ám sát ở đây vào ngày 10 tháng 1 năm 1929.
[51]
Ramon Grau San Martin (1887-1969), con trai một nhà trồng cây
thuốc lá khá giả, sau đó ông trở thành nhà Vật lý, và như lời Castro nói, là
một Giáo sư về Vật lý học ở Trường Đại học Havana. Cuối những năm
1920, ông ủng hộ các cuộc biểu tnh phản đối của sinh viên chống chế độ
độc tài Gerardo Machado và năm 1931, ông bị cầm tù vì hành động này.
Khi được ra tù, ông rời khỏi Cuba, nhưng ngay khi Machado bị lật đổ, Grau
