- Các âm thoát ra từ hộp âm làm từ hai thân gỗ được đẽo gọt và
dán vào nhau. Thợ đàn làm việc không cần cảm xúc. Lạnh lùng và
chính xác, anh ta có thể đẽo gọt thân gỗ nhờ vào những phương thức
đã được tổ tiên định sẵn, tạo ra mặt nhẵn, hình dáng và tỷ lệ hoàn hảo
là nguồn gốc của các âm thanh như tiếng gió, tiếng sét, tiếng
nước đổ, tiếng sao trời bay lên… Ở đây, đây là “hồ rồng”, kia là
“bồn phượng”. Bên trong, mắt thường không nhìn thấy được, có
một “cột trời”, một “cột đất”. Chúng vừa rung lên, khuấy động và
tạo ra âm, vừa sinh ra sự im lặng mà tâm hồn có thể cảm nhận được.
Với những ai đã quen nghe tiếng trống trận, bàn tay và cổ tay chỉ
biết đường gươm, lưỡi kiếm, với một cái bụng quen những cơn đói
chiến tranh và hận thù, người đó không thể nào biến một khúc gỗ
thành một cây đàn cổ cầm được đâu.
Ông ta nhìn chằm chằm khuôn mặt Đỗ Phụng hòng làm ông
thối chí:
- Không như các nhạc cụ sênh, tiêu, sáo, tỳ bà, nguyễn, không như
các nhạc cụ chơi nhờ gió, nhờ dây khẩy và các loại trống, đàn cổ
cầm không chơi trong dàn hòa tấu. Nó trốn tránh đám đông và
không muốn lọt vào những lỗ tai thô lỗ. Đàn cổ cầm là khởi nguồn
của con người chứ không phải là vật trang hoàng cho tài năng của
người đó. Đàn cổ cầm không biết xao lãng, nó luôn suy nghĩ. Một
văn nhân chơi đàn cổ cầm cho chính ông ta, xa lánh khỏi thời thế.
Đàn cổ cầm mài giũa lý trí, làm thanh sạch con tim, luyện ý thích,
rèn tính khí, thay đổi nhân cách con người. Cái khoái cảm nó mang lại
rất tao nhã, vì không thể tả được và không thể nắm bắt được. Đó
không phải là cơn say vẻ tráng lệ hào nhoáng, không phải là cảm xúc
với giai điệu, cũng không phải là cơn dâm dật của vũ điệu, cũng không
phải lòng nhiệt thành của người cầu nguyện…
Thấy Đỗ Phụng không phản ứng với những lời mình nói, ông ta
nói thêm:
