thứ trừu tượng ấy đâu nào!
Ông Pavel Petrovich phẩy cả hai tay.
- Cậu nói thế thì tôi chẳng hiểu nổi cậu. Cậu xúc phạm tới nhân dân
Nga. Tôi không hiểu tại sao lại có thể không thừa nhận nguyên tắc, không
thừa nhận quy tắc? Cậu hành động căn cứ vào cái gì?
- Bác ạ, cháu đã nói với bác là chúng cháu không thừa nhận các quyền
uy, - Arkadi xen lời.- Chúng cháu hành động theo cái mà chúng cháu thừa
nhận là có ích, - Bazarov nói. - Trong lúc này, cái có ích nhất là phủ định và
chúng cháu đang phủ định.- Tất cả?
- Tất.
- Thế nào? Chẳng những nghệ thuật, thơ ca... mà cả... nói ra thì thật
đáng sợ đấy...
[19]
- Tất, - Bazarov nói với một vẻ điềm nhiên không sao diễn tả nổi.
Ông Pavel Petrovich nhìn chàng chằm chằm. Chuyện đó quả thật ông
không ngờ tới, còn Arkadi thì thậm chí đỏ mặt lên vì hài lòng.
- Tuy nhiên, xin cậu cho phép hỏi, - ông Nikolai Petrovich cất tiếng. -
Cậu phủ định tất cả, hay nói chính xác hơn, là cậu phá hủy hết thảy... Bởi vì
ta còn phải xây dựng nữa chứ.
- Đấy lại không phải là công việc của bọn cháu... Trước tiên hãy dọn
sạch chỗ đã.
- Tình trạng hiện nay của nhân dân đang đòi hỏi như vậy, - Arkadi đế
thêm với vẻ quan trọng, - chúng ta phải thi hành những đòi hỏi đó, chúng ta
không có quyền chìm đắm trong việc thỏa mãn cái ích kỷ cá nhân.
Dường như Bazarov không thích câu nói cuối cùng đó, thấy nó có hơi
hướng triết lý, nghĩa là có chiều hướng lãng mạn, bởi lẽ cả triết học cũng bị
Bazarov gọi là lãng mạn nốt. Nhưng chàng thấy không cần thiết phải cải
chính cho cậu học trò còn non trẻ của mình.
- Không, không! - ông Pavel Petrovich thốt lên với một khí thế đột ngột,
- thưa các vị, tôi không thể tin rằng các vị hiểu đúng được nhân dân Nga,
rằng các vị đại diện cho những nhu cầu, những nguyện vọng của nhân dân
Nga! Không, nhân dân Nga không phải như các vị tưởng tượng đâu. Nhân
