lượng Mỹ đã tiến hành một chương trình yêu cầu các nhà sản xuất ô tô phải
dán nhãn lên những chiếc xe mới được sản xuất để thông báo cho người
tiêu dùng về hiệu suất của chiếc xe theo đơn vị dặm/ga-lông (MPG). Hệ
thống này có vẻ rất hiệu quả và rõ ràng là hơn hẳn việc không cung cấp
thông tin gì cho người mua về hiệu suất của xe.
Không may là cách thông tin này được truyền tải lại không hiệu quả.
Hai nhà nghiên cứu Rick Larrick và Jack Soll phát hiện rằng cách đo trên
dẫn người tiêu dùng đến việc hiểu nhầm những thông tin cung cấp một
cách có hệ thống.
Larrick và Soll mô tả “ảo tưởng MPG” là một niềm
tin sai lệch và phổ biến rằng một trong những chức năng của xe là lượng
gas mà nó tiêu thụ sẽ giảm dần trong khi thực chất là nó dao động. Hầu hết
chúng ta đều tưởng rằng ta sẽ tiết kiệm năng lượng bằng cách đánh đổi một
chiếc xe hiệu suất 10MPG lấy một chiếc 15MPG cũng giống như đổi chiếc
20 MPG thành 25 MPG. Thực chất thì nếu bạn làm một phép tính, bạn sẽ
thấy nếu đi cùng một chặng đường thì chiếc xe trước tiết kiệm nhiên liệu
hơn chiếc sau. Ví dụ bạn hãy tưởng tượng bạn có hai chiếc xe, mỗi chiếc
bạn lái 10 nghìn dặm một năm. Một chiếc là 10 MPG còn chiếc kia là 20
MPG. Khi bạn đổi chiếc 10MPG lấy một chiếc khác 15MPG, bạn sẽ giảm
lượng nhiên liệu sử dụng từ 1000 xuống 667 ga-lông và bạn tiết kiệm được
333 ga-lông. Ngược lại, nếu bạn đổi chiếc 20 MPG thành một chiếc 25
MPG thì bạn sẽ giảm từ 500 xuống 400 ga lông và chỉ tiết kiệm được có
100 ga-lông. Rõ ràng sản xuất được một chiếc xe có chỉ số MPG thấp nhất
thì chỉ số tiêu thụ gas lớn cũng là một mục tiêu quan trọng của toàn xã hội,
kể cả khi người lái xe không thay thế chỉ số khổng lồ kia với con số nhỏ
hơn. Larrick và Soll gợi ý rằng xã hội sẽ tốt đẹp hơn nhiều nếu như các
công ty dán nhãn về hiệu suất ga-lông/dặm (GPM) lên chiếc xe thay vì
MPG. Mặc dù sự thay đổi có vẻ không nhiều nhưng GPM có thể sẽ khiến
người tiêu dùng tới việc để ý hơn tới các thông tin về nhiên liệu. Tại sao lại
như vậy? Bởi vì việc tiêu thụ năng lượng có giảm song song với GPM và
hiện tượng này có thể xóa đi những hiểu lầm về MPG. Và trong một nghiên
cứu của Lar- rick và Soll, những đối tượng nghiên cứu đã chọn những chiếc
