Đặng Tiểu Bình, lúc đó cũng ở Moskva, đã tán thành đề nghị của Chu
Đức. Mao liền tỏ thái độ. Ông nổi giận nói: Chu Đức là kẻ dốt nát. Đồng
chí ấy muốn chúng ta chỉ trích Stalin và quên sạch những nguyên tắc đạo
đức cơ bản của cách mạng. Cả Khơ-rút-xốp và Chu Đức đều không thể
chấp nhận được.
Thêm vào đó, Mao lại có lòng tin huyền bí vào vai trò của người lãnh
đạo. Ông không hề băn khoăn khi cho rằng, chỉ có sự lãnh đạo duy nhất của
ông mới cứu vãn và thay đổi được đất nước Trung Hoa. Ông chính là Stalin
của Trung Quốc và ai cũng biết điều đó. Mao hình dung, ông là đấng Cứu
thế của đất nước. Việc Khơ-rút-xốp chỉ trích Stalin đã buộc Mao phải đề
phòng rồi có lúc quyền lực của ông bị xới mòn và địa vị lãnh đạo của ông
gàp trắc trở. Có lẽ, Mao chỉ tán thành việc chỉ trích Stalin, một khi việc đó
mang lại cơ hội cho chính cá nhân ông. Sau khi Stalin chết và Khơ-rút-xốp
lên thay vào năm 1953, Mao đã chúc mừng việc bổ nhiệm này. Nhưng khi
Stalin bị chỉ trích, thì Mao trở thành đối thủ không đội trời chung đối với
Khơ-rút-xốp. Dưới con mắt của ông, người lãnh đạo mới của Liên xô đã
phạm một nguyên tắc cơ bản của cách mạng. Đó là nguyên tắc trung quân
bất di bất dịch. Mặc dù Khơ-rút-xốp chịu ơn Stalin về tất cả mọi việc,
nhưng ông ta lại chống Stalin.
Hơn nữa, theo Mao, bằng việc chỉ trích của mình, Khơ-rút-xốp đã bắt tay
với Mỹ, tức là bất tay với tên đế quốc đầu sỏ. Ông tố cáo: Ông ta đã trao
gươm cho người khác để bầy cọp có thể nuốt chửng chúng ta. Nếu họ
không muốn giữ thanh gươm đó, thì chúng ta sẽ giữ nó. Chúng ta có thê sử
dụng nó hữu hiệu. Liên xô muốn chỉ trích Stalin, nhưng chúng ta sẽ không
làm điều đó. Nhưng không chỉ có vậy, chúng ta sẽ kiên định đi theo đường
lối của Stalin.
ấy thế, khi Mao kể cho tôi về thái độ của ông đối với vị lãnh tụ Xô viết
đã quá cố, tôi mới sửng sốt nhận ra rằng, Stalin và ông không bao giờ có thể
đồng hành với nhau được. Sự cừu địch của Mao đối với vị lãnh tụ Liên Xô
này thật ghê gớm, hệt như thời kỳ chính phủ Xô Viết ở tỉnh Giang Tăy vào
đầu những năm 1930.
