Chương 18
Dự kiến là đại hội đảng cộng sản Trung Quốc khai mạc 15 tháng 9 năm
1956. Các vị lãnh đạo đảng cao cấp có mặt ở Bắc Kinh sớm hơn, trong khi
chính Mao vẫn còn nằm lại ở Bắc Đới Hà. Thời tiết bắt đầu xấu đi, nhưng
dù vậy Mao vẫn như trước đây sau bữa cơm trưa lại ra biển. Cứ vậy tiếp tục
bơi như thế đến chừng nào nước lạnh. Chúng tôi trở lại Bắc Kinh trước khi
đại hội khai mạc.
Đại hội tám là diễn đàn đầu tiên của đảng cộng sản Trung Quốc sau năm
1945. Tại đại hội này có kế hoạch bầu ban lãnh đạo mới và vạch ra những
nguyên tắc chính phát triển chủ nghĩa xã hội ở Trung Quốc. Mao tin rằng
đại hội sẽ chấp nhận hướng đi cải cách tận gốc của ông và chính thức đề cử
ông là người lãnh đạo cao nhất của đảng và nhà nước. Lãnh tụ để cho Lưu
Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình điều khiển đại hội. Theo cái nhìn của tôi, tính
tự phụ của hộ đã lấn át những nhạy cảm chính trị. Họ không thấy được thủ
đoạn từ chức của Mao, và đại hội tiến hành theo kịch bản của họ, giáng một
đòn mạnh vào uy thế và kiêu căng của Mao Trạch Đông. Mao buộc tội Lưu
và Đặng âm mưu gạt ông khỏi chính trường và cướp chính quyền ở cộng
hoà nhân dân Trung Hoa.
Lưu Thiếu Kỳ đã trình bày bản báo cáo chính trị của mình – sự kiện
trung tâm của đại hội. Trước khi đó Lưu Thiếu Kỳ luôn luôn đưa cho Mao
xem văn bản bài phát biểu của mình nhân danh đảng, và lãnh tụ luôn luôn
có thể sửa chữa và bổ xung. Nhưng lần này, như Mao nói với tôi, Lưu Thiếu
Kỳ không làm như vậy. Chính Lưu Thiếu Kỳ đã ký vào bản án tử hình
chính mình, được thi hành trong những năm Cách mạng văn hoá.
- Tôi bỏ chức vị Chủ tịch cộng hoà nhân dân Trung Hoa, nhưng tôi vẫn là
Chủ tịch đảng cộng sản Trung Quốc – Mao tâm sự với tôi – Vì sao họ
không trình tôi về thông tin về các vấn đề cần thảo luận trong báo cáo? Họ
nói rằng không kịp, nhưng tôi có đi khỏi nước đâu chứ.
Tôi không bao giờ tin rằng, trước khi đại hội Mao chưa nhìn thấy văn bản
báo cáo của Lưu Thiếu Kỳ. Nhưng các mục chính của bài phát biểu này rõ
