Cuộc hội nghị của bảy nghìn cán bộ đã tạo cho họ cơ hội khiếu nại về tất
cả mọi vấn đề đổi với ban lãnh đạo đảng. Thật vô cùng thoải mái. Những
khiếu nại đó không bao giờ trực tiếp công kích Mao, mà chống lại đường
lối đại nhảy vọt. Tuy nhiên, ai cũng biết Mao là người chịu trách nhiệm về
chính sách này.
Mao tức giận khi đọc những báo cáo hàng ngày. Ông nói:
- Suốt ngày họ chỉ biết than vãn, tối đến họ lại đi xem kịch. Ngày nào họ
cũng ăn ba bữa mà chẳng chịu làm gì. Họ hiểu chủ nghĩa Mác-Lênin là thế
đấy.
Chỉ vì biên bản cứ đòi tôi phải túc trực ở đây, nên tôi phải sống một
tháng trời đầy chán ngán trong Đại lễ đường nhân dân.
Khi sự chỉ trích đã chấm dứt. Mao thấy đành nhận một cái lỗi nào đó đối
với cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay. Theo tôi biết, chưa có ai yêu cầu
Mao tự phê bình bao giờ. Việc tự phê chẳng qua chỉ là một phần trong chiến
lược của Mao.
Mao rất ghét phải nhận lỗi. Nam 1960, trong một buổi nói chuyện với vị
nguyên soái của quân đội Anh là Montgomery, tôi đã nghe thấy Mao nói
với Montgomery rằng ông đã làm rất nhiều điều dại dột và phạm rất nhiều
sai lầm, nhưng đối với các cán bộ cao cấp của đảng và nhân dân Trung
Quốc, về mặt tâm lý, ông không muốn thú nhận rằng tình trạng thảm hại
của đất nước có liên quan đến ông. Lần này là lần đầu tiên Mao tự kiểm
điểm kể từ khi ông nắm quyền hành từ năm 1949 tới nay, ông đã nói trong
bài phát biểu ngày 30 tháng 1 năm 1962 rằng: Tôi phải chịu trách nhiệm về
tất cả những lỗi lầm do các cơ quan trung ương trực tiếp hay gián tiếp gây
ra, bởi vì tôi là Chủ tịch của các cơ quan trung ương. Nhưng Mao không
bao giờ nói cụ thể là ông sai lầm ở chỗ nào, mà ông phản công lại một cách
nhanh chóng bằng cách quy trách nhiệm cho những người khác. Sau đó ông
chỉ trích cái cơ chế mang tính chất khoán tới hộ lao động là thành phần kinh
tế tư nhân.
