Tây Hồ mờ xa là nhà tôi đó
Ai về thành đô tôi gửi vài lời
Cho nhẹ lòng tôi năm tháng khôn nguôi.
Bài hát của những người lính là học sinh Hà Nội thời
kháng chiến chống Pháp. Đây không phải lần đầu Ngọc được
nghe tiếng ác-mô-ni-ca của Trung đoàn trưởng. Thường tiếng
ác-mô-ni-ca hay tấu các bản nhạc tiền chiến như Thiên Thai,
Suối Mơ, Đêm Đông... Vốn là học sinh Hà Nội gốc, ham văn
nghệ thể thao nên tác phong Trung đoàn trưởng Đông lúc nào
cũng nhanh nhẹn, vui vẻ. Tuy vậy, vẫn có thể đọc thấy trong
sâu kín của ông, có những tâm tư không nói ra được. Những
tâm tư thường thấy ở các cán bộ có học, nhưng thành phần gia
đình thuộc diện "không cơ bản": dân buôn bán, tư sản, tiểu tư
sản, địa chủ, hoặc có liên quan đến quan lại. Họ sẵn sàng xả
thân trên chiến trường. Rất nhiều người trong số họ thực sự có
năng lực, nhưng rất ít người đựơc trọng dụng. Họ có những
cách sống khác nhau. Người thì thu mình lại, cố gắng không
làm gì để mếch lòng cấp trên, hoặc tránh để người ta có thể
quy kết mình về quan điểm giai cấp. Lại có người ngang tàng
theo cách kẻ sĩ. Bất cần. Tôi đi kháng chiến là để đánh đuổi
xâm lược, chứ không phải theo một thiên kiến nào. Bởi vậy, tôi
sống đúng theo cái gì vốn có của tôi. Trung đoàn trưởng Đông
thuộc loại thứ ba: Sống phải chăng, không khiên cưỡng, nhưng
cũng biết cách bảo vệ quan điểm của mình. Đông rất thương
lính. Những lúc đi kiểm tra tuyến, ông cùng anh em trải mọi
mỗi gian truân. Cái gì thuộc tiêu chuẩn của chỉ huy, ông đều
chia sẻ cho mọi người. Khi thiếu ăn, ông yêu cầu tất cả các bộ
phận đều phải đẩy mạnh tăng gia sản xuất. Mọi người bất ngờ
khi thấy Trung đoàn trưởng, dân Hà Nội mà cuốc đất phăm
phăm. Trung đoàn trưởng gương mẫu thế, không sĩ quan nào
