cũng sinh sôi nảy nở, cùng với một hệ thống ngân hàng ngầm (shadow
banking system) thông qua các "pháp nhân ống dẫn"
đầu tư được cơ cấu hóa" (structured investment vehicle – SIV
, được đặt
ra để tách các tài sản nhiều rủi ro khỏi bảng cân đối của ngân hàng. Nếu
như trong bốn thiên niên kỷ qua, người ta đã được chứng kiến sự lên ngôi
của con người tư duy, thì ngày nay chúng ta dường như đang sống trong
thời lên ngôi của con người hoạt động ngân hàng.
Năm 1947, tổng giá trị gia tăng mà khu vực tài chính đóng góp chiếm
2,3% tổng sản phẩm quốc nội của nước Mỹ; tới năm 2005, phần đóng góp
của khu vực này đã lên tới 7,7% GDP. Nói cách khác, hiện nay cứ trong
mỗi 13 đô la trả cho người làm công ở Mỹ thì xấp xỉ 1 đô la được trả cho
những người làm việc trong ngành tài chính.
Ở Anh, tài chính còn đóng
vai trò quan trọng hơn khi năm 2006 nó đóng góp tới 9,4% GDP. Khu vực
tài chính cũng là cực hút mạnh mẽ nhất trên thế giới đối với các tài năng
học thuật. Hồi năm 1970, chỉ có khoảng 5% những người tốt nghiệp Đại
học Harvard, nơi tôi đang giảng dạy, vào làm trong ngành tài chính. Tới
năm 1990, con số này đã lên tới 15%
. Tỷ lệ này năm ngoái (2007) còn
cao hơn nữa. Theo tờ Harvard Crimson, hơn 20% nam giới tốt nghiệp năm
2007 và 10% nữ giới trông đợi công việc đầu tiên của mình là trong ngành
ngân hàng. Nhưng ai có thể trách họ? Trong những năm gần đây, cả lương
và tiền thưởng trong ngành tài chính cao gần gấp ba lần tiền lương của
những sinh viên tốt nghiệp các trường trong nhóm Ivy League
các khu vực khác của nền kinh tế.
Vào thời điểm lứa sinh viên khóa 2007 tốt nghiệp, có vẻ như không gì có
thể ngán cản được sự đi lên không ngừng của nền tài chính toàn cầu. Kể cả
cuộc tấn công khủng bố ở New York và London. Kể cả chiến sự dữ dội ở
Trung Đông. Lại càng không phải là sự biến đổi khí hậu toàn cầu. Bất chấp
việc Trung tâm Thương mại Thế giới bị phá hủy, bất chấp các cuộc xâm
lược Afghanistan và Iraq và sự tăng vọt của các hiện tượng thời tiết khắc
nghiệt, giai đoạn từ cuối năm 2001 tới giữa năm 2007 được đánh dấu bằng
sự mở rộng không ngừng các hoạt động tài chính. Đúng là ngay sau khi xảy
