người hâm mộ Julie Andrews có lẽ cũng nhớ rằng cốt truyện của bộ phim
ca nhạc trẻ mãi ấy xoay quanh một sự kiện tài chính đã kịp mang vẻ cổ lỗ
vào thập niên 1960 khi bộ phim được sản xuất: một cuộc rút tiền hàng loạt -
khi những người gửi tiền đổ xô đến ngân hàng rút tiền. Người ta đã không
còn thấy hiện tượng nào như thế ở London kể từ năm 1866.
Không phải ngẫu nhiên mà gia đình mướn Mary Poppins có tên là
Banks. Ông Banks quả thật là một người làm ngân hàng, nhân viên cấp cao
của Ngân hàng ủy thác Dawes, Tomes Mousley, Grubbs, Fidelity. Do ông
này nài nỉ, lũ trẻ nhà Banks một ngày nọ được bà trông trẻ mới dẫn tới ngân
hàng của ông, tại đây ông Dawes khuyên con trai ông Banks, cậu Michael,
gửi tiết kiệm số tiền tiêu vặt của cậu (mặc dù trong túi cậu chỉ có đồng hai
xu). Thật không may, cậu Michael trẻ tuổi muốn dùng số tiền này để mua
thức ăn cho lũ bồ câu ở ngoài ngân hàng, và đòi ông Dawes, "Trả đây! Trả
tiền của cháu đây!" Không may hơn nữa, một số người khách khác của
ngân hàng nghe thấy lời khẩn khoản của Michael. Kết quả là họ bắt đầu rút
tiền của mình. Chẳng mấy chốc, một toán các chủ tài khoản thi nhau rút
tiền, khiến ngân hàng phải ngừng việc thanh toán. Bị sa thải một cách thích
đáng, ông Banks phải bật lên tiếng than vãn đầy bi thảm rằng ông đã bị
"làm cho tan nát và sụp đổ khi đang ở đỉnh cao". Những lời này có lẽ cũng
thích đáng nếu đặt vào miệng Adam Applegarth, cựu giám đốc điều hành
ngân hàng Northern Rock ở nước Anh. Ông này đã gặp phải tình cảnh
tương tự vào tháng 9/2007 khi khách hàng lũ lượt xếp hàng trước các chi
nhánh ngân hàng của ông ta để rút tiền. Việc này diễn ra sau thông báo rằng
Northern Rock đã cầu viện tới "hỗ trợ thanh khoản" từ Ngân hàng Anh.
Cuộc khủng hoảng tài chính giáng xuống thế giới phương Tây mùa hè
năm 2007 là lời nhắc nhở kịp thời về một trong các chân lý vĩnh hằng của
lịch sử tài chính. Không sớm thì muộn mọi bong bóng đều vỡ. Không sớm
thì muộn số người bán khi giá hạ sẽ nhiều hơn số người mua khi giá lên.
Không sớm thì muộn lòng tham sẽ trở thành nỗi sợ. Thời điểm tôi hoàn
thành nghiên cứu cho cuốn sách này vào những tháng đầu năm 2008, khả
năng nền kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng suy thoái đã hiện ra rõ rệt. Có phải
bởi vì các công ty Mỹ ngày càng kém trong việc thiết kế các sản phẩm mới?
