Suy cho cùng, con đường của các thị trường tài chính không bao giờ có
thể bằng phẳng như ta mong muốn. Chừng nào kỳ vọng của con người còn
xoay từ lạc quan quá mức sang bi quan quá mức - từ tham lam sang sợ hãi -
thì giá chứng khoán sẽ còn có xu hướng đi theo một đường thất thường,
thực chất là một con đường không khác gì những đỉnh nhọn lởm chởm của
dãy núi Andes. Với tư cách là nhà đầu tư, bạn buộc phải hy vọng rằng khi
bạn phải quay xuống từ đỉnh cao của sự hưng phấn, đó sẽ là con đường trên
sườn núi trượt tuyết thoai thoải chứ không phải qua một vách đá dựng
đứng.
Song chẳng lẽ chúng ta không thể làm được gì để bảo vệ mình khỏi
những cú ngã thực và ảo? Như chúng ta sẽ thấy trong Chương 4, sự phát
triển của bảo hiểm, từ buổi ban sơ trong thế kỷ 18, đã mang lại một loạt câu
trả lời cho câu hỏi trên, mỗi câu trả lời trong số đó cho chúng ta ít nhất là
một sự bảo vệ phần nào khỏi các vách đá dựng đứng và những cái đuôi béo
của lịch sử tài chính.
