nhân xí nghiệp năm 1927). Song dạng bảo hiểm này chỉ dành cho dưới hai
phần năm lực lượng lao động công nghiệp.
Đặc biệt, kế hoạch lập một
Bộ Phúc lợi Nhật Bản (Kōseishō) đã được chính phủ Nhật hoàng thông qua
ngày 9/7/1937, chỉ hai tháng sau khi nổ ra chiến tranh với Trung Quốc.
Bước đầu tiên trong đó là đưa ra một hệ thống bảo hiểm y tế toàn dân bổ
sung cho chương trình hiện có dành cho những người làm việc trong ngành
công nghiệp. Trong khoảng thời gian từ cuối năm 1938 đến cuối 1944, số
công dân được bảo hiểm theo phương thức này đã tăng lên gần 100 lần, từ
khoảng 500.000 lên trên 40 triệu người. Mục đích rất rõ ràng: dân số khỏe
mạnh hơn sẽ đảm bảo nguồn tân binh khỏe mạnh cho lực lượng vũ trang của
Hoàng đế. Khẩu hiệu của thời chiến "Toàn dân là chiến sĩ" (kokumin kai hei)
đã được điều chỉnh thành "Toàn dân cần được bảo hiểm" (kokumin kai
hoken). Và để đảm bảo sự bảo hiểm toàn dân, ngành y tế và ngành công
nghiệp dược phẩm về thực chất được đặt dưới quyền quyết định của nhà
nước.
Những năm chiến tranh cũng chứng kiến sự ra đời kế hoạch bảo
hiểm bắt buộc đối với thủy thủ và công nhân, trong đó nhà nước chịu 10%
chi phí, chủ lao động và người lao động mỗi bên chịu 5,5% tiền lương của
người lao động. Những bước đầu tiến tới việc cung cấp nhà ở của nhà nước
trên quy mô lớn cũng đã được thực hiện. Như vậy tình hình sau chiến tranh
ở Nhật Bản chẳng qua chỉ là sự mở rộng trên quy mô lớn của nhà nước chiến
tranh-phúc lợi. Giờ đây "toàn dân phải có lương hưu", kokumin kai nenkin.
Giờ đây phải có bảo hiểm thất nghiệp, thay vì thông lệ mang tính che chở
trước đây là luôn giữ công nhân trên bảng lương kể cả thời kỳ xuống dốc.
Chẳng có gì lạ là một số người Nhật hay nghĩ về phúc lợi theo tinh thần dân
tộc chủ nghĩa, một kiểu bành trướng quốc gia theo cách hòa bình. Bản báo
cáo năm 1950 với những khuyến nghị kiểu Anh thực tế đã bị chính phủ bác
bỏ. Chỉ đến năm 1961, rất lâu sau khi sự kiểm soát của Mỹ chấm dứt, thì hầu
hết các khuyến nghị đó mới được chấp thuận. Cho đến cuối thập niên 1970,
một chính trị gia Nhật Bản, ông Nakagawa Yatsuhiro, đã có thể tuyên bố
được rằng Nhật Bản đã trở thành một "cường quốc phúc lợi" (fukushi
chōdaikoku), chính là bởi vì hệ thống của nước này khác (và ưu việt hơn)
các mô hình của phương Tây.
