sẽ buột ra câu trả lời sai: 10 xu. Câu trả lời đúng là 5 xu, vì chỉ khi cái vợt
giá 1,05 bảng và quả bóng giá 5 xu thì cả hai điều kiện mới được thỏa mãn.
Nếu có lĩnh vực nào có khả năng thay đổi triệt để hiểu biết của ta về
cách mà các thị trường tài chính hoạt động, thì đó là lĩnh vực tài chính hành
vi đang nảy nở.
Khó có thể nói được một phần bao nhiêu những nghiên
cứu dựa trên giả thiết thị trường hiệu quả có thể sống sót được nếu đưa ra
thử thách.
Những người đặt niềm tin vào "trí tuệ của đám đông"
đơn giản chỉ cho rằng một nhóm đông người thì có khả năng đưa ra lựa
chọn đúng hơn là một nhóm nhỏ những người có thể được gọi là chuyên
gia. Nhưng nói như vậy cũng không có nhiều ý nghĩa. Câu đùa từ xưa, "Các
nhà kinh tế vĩ mô đã dự đoán đúng chín trong năm cuộc suy thoái gần đây
nhất" không chỉ là đùa, mà còn là một sự thật rất đáng buồn về khó khăn
trong việc dự báo kinh tế.
Trong khi đó, những ai nghiêm túc nghiên
cứu tâm lý học con người sẽ biết rằng đám đông có khả năng điên rồ không
kém gì thông minh.
Một trường hợp điển hình là nỗi ảo tưởng gần như
toàn cầu trong giới đầu tư vào nửa đầu năm 2007, rằng một cuộc khủng
hoảng thanh khoản sẽ không thể xảy ra (xem Lời giới thiệu). Nói theo cách
tóm tắt văn vẻ của Eliezer Yudkowsky thì:
Con người có thể quá tự tin và quá lạc quan. Họ có thể tập trung vào vài
bối cảnh tương lai quá cụ thể trong khi bỏ mặc tất cả những bối cảnh khác.
Họ có thể không nhớ được [những vụ khủng hoảng thanh khoản trong] quá
khứ. Họ có thể ước tính quá cao tính dự đoán được của quá khứ và do đó
mà họ ước tính quá thấp những bất ngờ của tương lai. Họ có thể không
nhận ra được nỗi khó khăn trong việc chuẩn bị [cho những cuộc khủng
hoảng thanh khoản] nếu không có hỗ trợ từ hiểu biết do nhìn lại quá khứ.
Họ có thể thích đầu cơ vào khả năng thu lãi cao hơn nhưng lại mặc kệ giá
trị của những gì mình đặt cược vào đó. Họ có thể đánh đồng những thông
tin lạc quan về lợi ích của công nghệ [ví dụ như bảo hiểm trái phiếu] với
thông tin tiêu cực về những rủi ro của nó. Họ có thể bị tiêm nhiễm bởi
những bộ phim mà trong đó thị trường tài chính rốt cuộc luôn được cứu...
