quốc ở Mỹ mới lần đầu tiên trong gần một thế kỷ giảm xuống dưới con số
3.600.
Năm 1924, John Maynard Keynes từng lớn tiếng bác bỏ chế độ bản vị
vàng, xem nó là "di tích thời dã man". Nhưng sự giải phóng tiền tệ do ngân
hàng tạo ra, thoát khỏi sự neo giữ của kim loại quý, đã diễn ra chậm chạp.
Hiển nhiên chế độ bản vị vàng có những lợi thế của nó. Tính ổn định của tỷ
giá cho phép dự đoán giá trong thương mại và giảm chi phí giao dịch, trong
khi sự ổn định lâu dài của giá cả đóng vai trò neo giữ các kỳ vọng về lạm
phát. Chi phí vay mượn cũng có thể đã giảm xuống trong chế độ bám giữ
vào vàng, do các chính phủ phải cam kết theo đuổi những chính sách tài
khóa và tiền tệ thận trọng. Khó khăn trong việc neo giữ tiền tệ vào chế độ
bản vị dựa trên một hàng hóa duy nhất, hay trên thực tế là neo giữ loại tiền
tệ này vào loại tiền tệ khác, chính là việc các nhà hoạch định chính sách bắt
buộc phải lựa chọn giữa di chuyển vốn tự do và chính sách tiền tệ quốc gia
độc lập. Họ không thể đồng thời có cả hai. Neo giữ tiền tệ cũng có thể làm
cho lãi suất ngắn hạn biến động cao hơn, do ngân hàng trung ương muốn
giữ giá của đồng tiền ổn định theo tỷ giá cố định so với vàng. Điều này có
nghĩa là giảm phát sẽ xảy ra nếu lượng cung của hàng hóa làm neo bị hạn
chế (như trường hợp lượng cung của vàng so với nhu cầu về vàng trong hai
thập kỷ 1870 và 1880). Và điều này có thể đưa đến các cuộc khủng hoảng
tài chính (như đã xảy ra trong thời kỳ tái thiết lập bản vị vàng sau năm
1929). Trái lại, một hệ thống tiền tệ dựa chủ yếu vào các khoản tiền gửi
ngân hàng và tỷ giá hối đoái thả nổi sẽ không chịu những hạn chế này. Chế
độ bản vị vàng mất rất nhiều thời gian mới chết hẳn, nhưng không có nhiều
người nuối tiếc khi vết tích cuối cùng của nó được dỡ bỏ ngày 15/8/1971,
ngày Tổng thống Richard Nixon đóng cửa cái gọi là "cửa sổ" vàng, mà qua
đó, trong những điều kiện hạn chế nhất định, đồng đô la vẫn còn có thể
được hoán đổi thành vàng. Từ ngày đó trở đi, mối liên hệ kéo dài nhiều thế
kỷ giữa tiền tệ và kim loại quý đã bị phá vỡ.
Quốc gia phá sản
