Tẩy Tâm Thối Tàng Đồ [Max Kaltenmark 1965: 161]
Đạo Đức Thiên Tôn (Lão Tử) cầm bát quái hậu thiên
(tranh thế kỷ 19) [Max Kaltenmark 1965: 161]
Lửa nào đốt lò bát quái?
Lửa để đốt lò bát quái, theo Tây Du Ký, là “thứ lửa văn lửa vũ”. Văn là
chi, vũ (võ) là chi? Thuật ngữ này có thể hiểu theo hai nghĩa.
Hiểu cạn, văn ám chỉ kinh điển; phải học kinh, trì chú để trợ lực; vũ (võ)
ám chỉ phép hành công tọa thiền, và kèm một số môn ngoại công phu (physical
exercises) để hộ trợ nhƣ Bát Đoạn Cẩm (tám bài luyện tập), Thập Nhị Cẩm
Đoạn (mƣời hai bài luyện tập), v.v... Cho nên ngƣời tu thiền cũng cần văn ôn võ
luyện, phải văn võ song toàn.
Trong phép đạo dẫn, lửa văn 文 火 là cách thở nhè nhẹ, dùng khi ôn dƣỡng;
lửa vũ (võ) 武 火 cũng gọi dƣơng hỏa 陽 火, là cách thở mạnh mẽ, liên miên
không ngừng để dẫn khí đi khắp nơi, áp dụng vào lúc cần nấu luyện nội dƣợc,
thí dụ nhƣ nấu diên 鉛 (chì) ở Khảm (nƣớc, thận) cho bốc lên.
Hiểu sâu xa hơn, lửa văn lửa vũ ám chỉ việc thực hành công phu thiền định
của hành giả, gọi đích danh là luyện hỏa hầu 火候. Thiền đạo Lão và thiền Cao
Đài có bốn giờ công phu là thời Tý, Ngọ, Mẹo, Dậu, trong đó hai thời Tý Ngọ
theo Lão Giáo là để luyện hỏa hầu. Tổ sƣ Hy Di Trần
Đoàn bảo: “Hỏa hầu là công phu giờ Tý và giờ Ngọ, hai thời ấy luyện tập
và trì thủ không kể đêm ngày.”
52
