Do tình cảm lƣu luyến (tiếc đời) ấy mà nhiều ngƣời cứ tu hoài vẫn không
xong. Ngƣời tìm tu là mong đƣợc chữa bệnh trần ai (tham ái, sân si…). Khi vào
đạo (nhập môn) tức là đã có Thầy đem đạo mầu làm linh dƣợc (thuốc hiệu
nghiệm) chữa bệnh. Thầy là lƣơng y giỏi nghề (danh lang), pháp môn là linh
dƣợc, nhƣng tín đồ (bệnh nhân) vẫn không hết bệnh trần (vẫn còn tham ái, sân
si…) thì đó chính là lỗi của ngƣời bệnh không chịu tích cực dùng thuốc cho
đúng theo toa của thầy thuốc. Đức Ngọc Hoàng Thƣợng Đế dạy về chỗ éo le này
nhƣ sau:
Bệnh nhân gặp đặng danh lang,
Còn vƣơng lấy bệnh tại chàng muốn vƣơng.
151
Trở lại việc Đƣờng Tăng dùng dằng không muốn bƣớc lên thuyền bát nhã
của Tiếp Dẫn Phật Tổ. Chi tiết này ngụ ý rằng trên đƣờng đạo tuy sẵn có nhân
lành rồi nhƣng lại cần thêm thiện duyên. Cái duyên tốt đẹp ấy sẽ dồn cho chúng
sinh không còn phải lƣỡng lự gì cả. Trong cuộc đời, đó là nghịch cảnh. Nghịch
cảnh làm con ngƣời chán chƣờng phồn hoa vật chất và hồi tâm nghĩ đến chuyện
tu hành giải thoát. Kẻ nào càng cứng lòng rắn dạ thì nghịch cảnh càng dữ dằn
khốc liệt để chuyển tâm cho họ biết tu. Ở Tây Du, Ngô Thừa Ân mƣợn tay Tề
Thiên để tạo ra duyên: “Hành Giả đứng khoanh tay trƣớc ngực, bất ngờ đẩy
mạnh một cái, Tam Tạng đứng không vững, rơi đánh ào một cái xuống nƣớc,
Phật Tổ nhanh tay đỡ lấy, dắt xuống đò. Tam Tạng vừa phủi quần áo vừa giậm
chân oán trách Hành Giả.”
152
Tâm lý của Tam Tạng “oán trách Hành Giả” cũng là tâm lý của Ngƣu Ma
Vƣơng và bà La Sát (Thiết Phiến Công Chúa), oán hờn thù ghét Tề Thiên, vì Tề
Thiên đã trợ duyên cho Hồng Hài Nhi (yêu ma) trở nên Thiện Tài Đồng Tử nơi
cõi Phật, hầu cận Quan Âm Bồ Tát.
153
Cho nên, cái éo le cay đắng là nhiều khi
làm ơn mắc oán.
Cũng vậy, lịch sử các tôn giáo hoàn cầu, từ Đông qua Tây, từ xƣa tới nay,
hầu nhƣ đều có một định lệ bất di bất dịch: Anh mà đem đạo, đƣa giáo lý tới cõi
đời để cứu đời, thì chính ngƣời đời sẽ dè bỉu, chỉ trích, giam cầm, đóng đinh,
hay bức tử anh.
Bởi lẽ ấy mà xƣa kia, Đức Khổng Tử suốt đời lận đận lao đao đi rao giảng
đạo thánh hiền, chỉ vì mƣu cầu hạnh phúc cho bá tánh chúng sanh, thế nhƣng
trong quá trình bôn ba các nƣớc, Đức Vạn Thế Sƣ Biểu nhiều phen bị vua chúa
hắt hủi, lắm lần bị kẻ dữ đánh đuổi, vây hãm cho đói khát thảm thƣơng ở đất
Khuông hay nƣớc Trần, nƣớc Thái...
Thành thử, trên đƣờng sang Thiên Trúc gặp Phật, Đƣờng Tăng đâu phải chỉ
riêng gặp tai ƣơng với quỷ ma yêu quái, mà Đƣờng Tăng còn gặp cả những
