trong tù. Mẹ tôi nhẹ nhàng đáp, “Có bao nhiêu phụ nữ trên đất nước Trung
Quốc này lấy chồng vì tình yêu?” Khi tôi hỏi tại sao bà lại nói như vậy, bà
tìm cớ rời khỏi phòng. Tôi biết hầu như ngày nào mẹ cũng nghe chương
trình của tôi trên sóng phát thanh, nhưng mẹ con tôi hiếm khi nói về cảm
giác của mình. Suốt cuộc đời, tôi khao khát được bà ôm vào lòng: bà chưa
bao giờ ôm hôn tôi khi tôi còn nhỏ; khi tôi trưởng thành, bất kỳ một biểu
hiện tình cảm thắm thiết nào giữa chúng tôi cũng đều bị ngăn cản bởi sự dè
dặt truyền thống của người Trung Quốc.
Trong khoảng từ năm 1945 đến năm 1985 (khi việc đi lại khắp đất nước
lại được cho phép) nhiều gia đình Trung Quốc đã bị chia cắt. Chúng tôi
cũng không ngoại lệ và tôi có rất ít thời gian sống bên bố mẹ. Tôi rất muốn
hiểu mẹ mình nhiều hơn, người phụ nữ đã cho tôi cuộc sống, người đã đặt
ra trong tôi biết bao câu hỏi về phụ nữ. Sự tự tin ngày càng lớn lên khi làm
nhà báo đã giúp tôi bắt đầu chắp các mảnh chuyện đời bà lại với nhau.
Mẹ tôi xuất thân trong một gia đình tư sản lớn ở Nam Kinh, một thành
phố tấp nập nhưng lại thanh bình và hòa hợp, khác hẳn với Bắc Kinh chính
trị, Thượng Hải thương mại và Quảng Châu xô bồ. Tôn Dật Tiên, người
sáng lập ra Trung Quốc hiện đại lựa chọn Nam Kinh là nơi an nghỉ cuối
cùng và Quốc Dân Đảng cũng từng đặt thủ đô của họ ở nơi này.
Nằm trên bờ sông Dương Tử ở phía Đông Nam Trung Quốc, bên cạnh
dãy Tử Kim Sơn hùng vĩ, Nam Kinh là một thành phố nhiều hồ và những
vùng xanh tươi. Những đại lộ rợp bóng mát trồng cây hai bên chạy đi mọi
hướng, những cung điện lịch sử, những bức tường thành cùng những công
trình xây dựng hiện đại ven sông phô bày sự giàu có của di sản văn hóa
Nam Kinh. Người Trung Quốc nói rằng non nước đất đai tạo nên con người
mỗi xứ sở; từ những điều biết được về gia đình bên ngoại, tôi tin câu nói đó
là đúng.
Gia đình bên ngoại nhà tôi từng sở hữu một tài sản khổng lồ ở Nam
Kinh: mọi thứ nằm ở phía Nam đường ranh kéo dài từ cửa Tây thành Nam
Kinh tới trung tâm thành phố cách phía Đông thành gần ba cây số đều
thuộc sở hữu của họ. Ông ngoại tôi là chủ soái ngành công nghiệp gai dầu ở
ba tỉnh: Giang Tô, Chiết Giang, và An Huy, đồng thời sở hữu một loạt nhà
