Denise cảm ơn, mời cô ta ngồi, lòng cảm động vì thấy vẻ thật thà của cô
ta. Nhưng, trong cơn bối rối vì cuộc thăm bất ngờ, cô vẫn không rời tay
chiếc giầy đang khâu lại; và mắt Pauline bắt gặp chiếc giầy đó. Cô ta lắc
đầu, nhìn xung quanh, trông thấy chiếc cổ áo và tay áo trong chậu.
- Tội nghiệp cô em, mình cũng đã đoán ra - Cô ta lại nói - Thế đấy. Mình
biết rõ cái này. Hồi đầu, khi mới từ Chartres đến, mà ông già Cugnot thì
chẳng gửi cho xu nào, mình đã phải giặt sơ-mi như thế này đây. Phải, phải,
giặt cả sơ-mi. Mình chỉ có hai chiếc, mà lúc nào chẳng có một chiếc ngâm
nước.
Cô ta ngồi xuống, thở dốc vì đã chạy. Khuôn mặt rộng, với cặp mắt tinh
nhanh, cái miệng rộng đằm thắm, có một vẻ duyên dáng, dưới những nét
thô. Và, chẳng kể đầu đuôi, đột nhiên cô ta nói chuyện của mình: tuổi thiếu
niên ở cối xay, ông bố Cugnot vỡ nợ vì một vụ kiện cáo, ông cho cô đi
Paris kiếm ăn, với hai mươi frăng trong túi; rồi, những buổi đầu bán hàng,
trước hết trong xó một cửa hiệu khu Batignolles, rồi hiệu Hạnh phúc các
bà, những buổi đầu cơ cực, mọi thứ xỉ nhục và mọi thứ thiếu thốn; cuối
cùng là cuộc sống hiện thời, kiếm hai trăm phrăng mỗi tháng, chuyện vui
chơi, để trôi ngày tháng một cách vô lo. Những đồ trang sức, một chiếc
trâm, một sợi dây đồng hồ, lấp lánh trên chiếc áo dài dạ thô màu lơ, bó lấy
thân một cách đỏm đáng, và cô ta mỉm cười dưới chiếc mũ nhung, cài một
lông chim to màu xám.
Denise đỏ nhừ mặt, vì chiếc giầy. Cô ấp úng định phân bua.
- Thì mình cũng đã trải qua cái đó! - Pauline nhắc lại - Nào mình lớn hơn
cậu, mình hăm sáu tuổi rưỡi, tuy trông không ra vẻ... Hãy kể chuyện cậu đi.
Thế là, Denise nhượng bộ, trước mối tình bạn bộc lộ thật thà như vậy. Cô
mặc váy ngắn, một chiếc khăn san cũ buộc trên vai, ngồi bên cạnh Pauline
bận quần áo diện; và họ nói chuyện thân mật với nhau. Trong gian buồng
giá lạnh, cái rét như toát ra từ những bức tường sát mái, trần trụi như trại
