tiểu tư sản và nội trợ: nhiều bà bận đồ tang với khăn trùm mặt lớn, vẫn
những vú em lạc lối khuỳnh rộng tay để che chở lũ trẻ nhỏ. Và cả cái biển
người đó, những chiếc mũ sặc sỡ, những đầu tóc trần, màu hung hay màu
đen, cuồn cuộn từ đầu này đến đầu kia gian phòng, lộn xộn và mờ nhạt giữa
đám vải vóc rực sáng rung rinh. Ở khắp nơi, bà Desforges chỉ nhìn thấy
những chiếc biển lớn, với chữ số to, làm thành những vệt thô kệch nổi bật
trên những tấm vải màu tươi rói, lụa mượt mà, len sẫm. Từng chồng băng
gãy nhọn, flanelle làm thành bức tường nhô ra như mũi đất cao, khắp nơi
những tấm gương khiến cho gian hàng lùi xa, soi bóng hàng bầy và từng
mảng công chúng, những bộ mặt lộn ngược, những bả vai và cánh tay cụt
một nửa; trong khi đó ở bên trái bên phải, hai bên hành lang mở ra những
khoảng trống, hàng trắng như những vung tuyết, hàng áo mũ đan như
những hốc sâu lốm đốm, cho tới những nơi xa xôi hẻo lánh ánh sáng lọt
qua lỗ cửa kính nào đó, ở đây đám đông chỉ còn là một đám bụi người. Rồi,
khi bà Desforges ngước mắt lên thì, dọc theo những cầu thang, trên cầu
bay, quanh lan can của mỗi tầng gác là cả một đám dân đi lên liên tục và rì
rầm như du hành trong không, giữa những đường cắt của bộ sườn kim loại
đồ sộ vẽ hình đen trong ánh sáng tản mạn của mặt kính tráng men. Những
đèn treo lớn thếp vàng từ trần thả xuống; la liệt nào thảm, nào lụa thêu, nào
vải dát vàng buông rủ và cờ rực rỡ căng trên bao lơn; từ đầu nọ sang đầu
kia đăng-ten phơ phất, mousseline phập phồng, tơ lụa chiến thắng, những
tượng người giả nửa thân mang áo được tôn lên, và bên trên đám hỗn tạp
đó, tít trên cao, gian bán giường cheo leo, bầy những giường sắt nhỏ có
đệm căng màu trắng, như một buồng ngủ nhà trọ, bâng khuâng trong tiếng
dậm chân của khách hàng ở những gian hàng càng lên cao càng vắng vẻ.
- Bà muốn mua nịt tất rẻ? - Một nhân viên bán hàng mời bà Desforges
khi thấy bà đứng yên - Toàn to, hăm chín xu.
Bà không thèm trả lời. Chung quanh bà những lời giới thiệu hàng the thé
càng bừng bừng. Nhưng bà muốn tìm hướng. Két của Albert Lhomme ở
bên trái; hắn nhận ra bà ta và dám nở một nụ cười hòa nhã, không chút vội
