những gian hàng tầng dưới nhà, cả đám đông mua hàng tràn khắp mà bà
vượt qua. Đây là một cảnh tượng mới, những đầu người nhìn thâu tóm như
biển cả, che lấp những yếm áo, lúc nhúc như hoạt động của một tổ kiến.
Những tấm biển trắng chỉ còn là những nét mỏng, những chồng băng bẹp
dí, mũi đất flanelle trở thành bức tường hẹp chia cắt gian hàng, còn những
thảm và lụa thêu chăng trên các bao lơn bây giờ rủ ở dưới chân bà như
những lá cờ rước treo dưới giảng đài nhà thơ. Phía xa bà trông thấy những
góc hành lang bên, như từ sườn cao của một gác chuông người ta nhận ra
những góc phố xung quanh, với người qua lại như những vật đen cử động.
Nhưng cái làm bà ta ngạc nhiên đặc biệt, khi mắt bà đã mỏi mệt vì bị chói
lòa bởi màu sắc rực rỡ tán loạn, đó là, lúc bà khép mí mắt lại, bà càng có
cảm giác về đám đông hơn qua tiếng rạt rào như nước triều dâng và qua hơi
người nóng ấm tỏa ra. Một làn bụi mỏng từ sân bay lên sặc mùi phụ nữ,
mùi quần áo lót và gáy, mùi váy và tóc, một mùi thấm thía, xâm nhập, nó
như mùi hương trầm của ngôi đền này đựng lên để tôn thờ thân hình họ.
Trong lúc đó, Mouret đứng trước phòng đọc sách, cùng với Vallagnosc,
hít thở cái mùi đó, say sưa vì nó, và lặp lại:
- Họ ở nhà trọ, mình biết có những bà ở đây cả ngày, ăn gatô và viết thư
từ... Mình chỉ còn lo chỗ ngủ cho các bà.
Lời bông đùa ấy làm cho Paul mỉm cười, anh ta, với mối ưu phiền của tư
tưởng bi quan, vẫn thấy cái hung hăng vì chuyện xống áo của đám người
đó là ngu ngốc. Khi anh ta đến bắt tay bạn học cũ, anh bỏ đi hầu như bất
bình vì thấy bạn sống quá say sưa giữa đám dân đỏm dáng của mình. Liệu
có cô nào trong bọn họ, với đầu óc và trái tim trống rỗng, sẽ mách anh sự
ngu xuẩn và vô vị của cuộc đời? Thì đúng là hôm đó, Octave hình như mất
cái thăng bằng thoải mái của anh, anh là người quen thổi nhiệt tình cho
khách hàng với vẻ duyên dáng điềm nhiên của tay ảo thuật, thế mà anh lâm
vào cơn cuồng nhiệt nhóm lên dần dần ở các gian hàng. Từ lúc anh trông
thấy Denise và bà Desforges leo trên cầu thang lớn, anh nói to hơn, vô tình
