như con yêu truyện cổ tích, với đôi vai đe dọa xua tan cả những tầng mây.
Trước hết, ở bình diện thứ nhất bức tranh, phố Mười tháng Chạp, các phố
La Michodière và Monsigny, đầy những hình đen nhỏ li ti, mở rộng ra vô
chừng, như mở lối cho khách nàng toàn thế giới. Rồi đến chính những tòa
nhà mênh mông một cách phóng đại, nhìn theo đường chim bay với hệ
thống mái nhà hình dung những gian hàng lợp bên dưới, những sân lót kính
ở đó người ta đoán ra những phòng lớn, cả mặt hồ vô tận gương và kẽm lấp
loáng dưới ánh mặt trời. Phía xa, Paris trải ra, nhưng là một Paris thu nhỏ,
bị con quái vật ngốn mất: những nhà, đứng bên cạnh với vẻ tiều tụy của
nhà tranh, rải rác phía sau như đám bụi ống khói lờ mờ; những đền đài như
tan ra, bên trái hai gạch vẽ ra Nhà thờ Đức Bà, bên phải một dấu hỏi hình
dung Viện phế binh, và ở cuối, Đền danh nhân, e thẹn và mất hút, không to
hơn chiếc thấu kính. Chân trời mờ bụi, chỉ là cái khung bị xem thương, cho
tới những điểm cao Châtillon, đồng quê rộng lớn, những nơi xa tít bị chìm
đắm biểu thị cảnh nô lệ.
Từ sáng, mỗi lúc thêm náo nhiệt. Chưa có một cửa hiệu nào khuấy động
thành phố bằng quảng cáo ầm ĩ đến như thế. Bây giờ hiệu Hạnh phúc tiêu
mỗi năm ngót sáu mươi vạn phrăng tiền áp phích, rao hàng, giới thiệt đủ
loại, số danh bạ gửi đi lên tới bốn mươi vạn, người ta xé hơn mười vạn
phrăng vải để làm mẫu hàng. Hẳn hoi một cuộc lấn chiếm những tờ báo,
những bức tường, lỗ tai công chúng, như một chiếc kèn đồng quỷ quái
không ngừng thổi ra bốn phương trái đất tiếng ồn ào của những cuộc đem
bán lớn. Và, từ nay bề mặt của cửa hàng, mà người ta chen chúc nhau ở
phía trước trở thành quảng cáo sinh động, với vẻ sang trọng sặc sỡ và thếp
vàng của hiệu bách hóa, những tủ kính thênh thang để trình bầy cả bài thơ
xống áo phụ nữ, những biển hàng nhan nhản, sơn, khắc, đẽo, từ các biển đá
hoa ở tầng dưới, đến các lá tôn trên vành cung trên mái nhà, trải ra màu
vàng của những vải căng kẻ tên cửa hiệu chữ màu thiên thanh, nổi bật trong
bầu trời xanh. Để mừng cuộc khánh thành, người ta bầy thêm những đồ
trần thiết, những cờ; mỗi tầng gác được trang hoàng những cờ lệnh, cờ hiệu
mang huy chương các thành phố chính của nước Pháp; trong khi đó, trên
