hạ nhục kia mới từ từ trầm mình vào trong nỗi căm hận tím lạnh,
độc ác, và nhất là một nỗi căm hận không bao giờ dứt. Suốt bốn
mươi năm trời ròng rã, chàng sẽ còn nhớ lại vụ xúc phạm đó với
từng chi tiết nhỏ nhặt nhất, nhục nhã nhất, và cứ mỗi lần như thế lại
thêm thắt vào những chi tiết nhục nhã hơn, rồi tự xỉ vả, đay nghiến
mình một cách cay độc trong tưởng tượng. Tuy cảm thấy tự xấu hổ
vì những tưởng tượng ấy, nhưng chàng vẫn cứ khơi gợi ra, cứ nhớ
lại tất cả, tự bịa thêm một câu chuyện hoang đường khác, lấy cớ rằng
chuyện đó cũng hoàn toàn có thể xảy ra, và chàng sẽ không tha thứ
gì hết.
Rất có thể chàng sẽ tìm cách trả thù thật; nhưng sẽ trả thù bằng
cách lén lút, vụng trộm, từng tí một, vô danh, đồng thời không tin
chút gì vào cái quyền được trả thù lẫn sự thành công của sự trả thù
đó, và chàng biết trước rằng vì tất cả những toan tính trả thù ấy mà
chàng còn đau khổ gấp trăm lần kẻ bị trả thù, mà kẻ đó chưa chắc đã
thèm để ý đến những toan tính của chàng. Rồi trong lúc lâm chung,
chàng sẽ nhớ lại tất cả, với những chi tiết càng lúc càng nhiều hơn,
và… Nhưng chính trong tâm trạng ô nhục giá băng nửa tuyệt vọng,
nửa hi vọng đó, trong trạng thái tự chôn sống mình vì ý thức được
quá rõ ràng sự đau khổ ấy, trong căn nhà hầm mà chàng sống suốt
bốn mươi năm trời, trong hoàn cảnh biết rõ là bế tắc nhưng vẫn còn
đôi chút hoài nghi đó, trong cái địa ngục đầy dục vọng không được
thỏa mãn và quay trở vào trong ấy, trong mớ hỗn độn những dao
động, những quyết định nóng bỏng vừa thành hình tưởng như chắc
chắn, nhưng chỉ một phút sau đó lại trở thành những ân hận, phải,
trong tất cả những cái đó đã chứa đựng cái chất cốt của niềm khoái
lạc kì lạ mà tôi đã nói ở trên. Niềm khoái lạc ấy tinh vi đến nỗi, khó
nhận ra đến nỗi những kẻ chỉ hơi tầm thường một chút, hay thậm
chí cả những kẻ có hệ thống thần kinh vững chắc cũng không hiểu
được tí gì. "Có lẽ cả người nào chưa bị ăn tát bao giờ cũng không thể
hiểu nổi nữa chứ" - quý vị sẽ cười mà bảo tôi như vậy, nghĩa là quý
vị muốn lịch sự mà nói bóng gió cho tôi biết rằng, chắc hẳn trong đời
