dang?
- Chính là cuốn đó, cái tựa sáchmà chúng ta còn thiếu khi nãy!
- Làm ra vẻ ngạc nhiên cũng chẳngích gì đâu, tôi sẽ chỉ ngừng hỏi chừng
nào ngài trả lời tôi: tại sao cuốn tiểuthuyết này lại không được hoàn thành?
- Người ta có thể đặt câu hỏi nàytheo một cách trừu tượng hơn: tại sao sự
chưa hoàn thành này là một cuốn tiểuthuyết?
- Tính chất trừu tượng của ngàikhông làm tôi quan tâm. Hãy trả lời câu
hỏi của tôi: tại sao cuốn tiểu thuyếtnày lại bị bỏ dở?
- Kệ đời nó đi, cô làm tôi bựcrồi đấy! Tại sao cuốn tiểu thuyết này lại
không có quyền bị bỏ dở?
- Quyền lợi mà ngài vừa nói thậtsự không có gì liên quan trong chuyện
này cả. Ngài viết những sự kiện có thựcvới một cái chết có thực: vậy thì tại
sao lại không hoàn thành cuốn tiểu thuyếtnày? Sau vụ ám sát Léopoldine,
ngài dừng lại giữa chừng không làm gì nữa. Khéplại sự việc khó đến thế
sao, đưa vào đó một đoạn kết cho đúng thủ tục khó đếnthế sao?
- Khó là thế nào! Cô ả ngốcnghếch ạ, nên nhớ rằng không có gì là khó
viết ra với Prétextat Tach này.
- Chính là thế. Cái kết khôngthỏa đáng này lại càng phi lý hơn nữa.
- Cô là ai mà dám xác định tínhphi lý trong các quyết định của tôi?
- Tôi không xác định gì cả, tôitự chất vấn mình thôi.
Lão già bỗng dưng có vẻ là mộtlão già tám mươi ba tuổi.
- Cô không phải là người duynhất. Tôi cũng vậy, tôi cũng tự chất vấn
mình, và tôi không tìm ra câu trả lời.Tôi đã có thể chọn hàng chục cái kết
