thiên tài và nhất là những cuốn sách của vẻ đẹp. Này, hãy lấymột cuốn sách
vĩ đại của vẻ đẹp ra làm thí dụ: Chuyện du hành đến tậncùng của đêm. Làm
sao có thể không trở thành một người khác sau khi đọccuốn sách này?
Trong khi phần đông độc giả sẽ hoàn thành công việc đòi hỏinhiều nghị lực
này không mấy khó khăn. Sau đó, họ sẽ bảo cậu: "À vâng, Céline,thật tuyệt
vời", và trở lại như cũ. Hẳn nhiên, Céline, đó là một trường hợpvượt tầm,
nhưng tôi cũng có thể nói đến những người khác nữa. Người ta khôngbao
giờ còn giống như trước sau khi đã đọc một cuốn sách, dù có là một
cuốnsách tầm thường như một tác phẩm của Léo Malet: một tác phẩm của
Léo Malet cũngkhiến bạn thay đổi. Ta không nhìn những cô gái mặc áo đi
mưa như trước nữa, mộtkhi đã đọc một cuốn sách của Léo Malet. Thế
nhưng điều này là tối quan trọng!Thay đổi cách nhìn nhận sự việc: tác phẩm
vĩ đại của chúng ta là thế đấy.
- Ngài không nghĩ rằng, dù có ýthức về việc đó hay không, ai cũng đều
thay đổi cách nhìn nhận sau khi đọc xongmột cuốn sách sao?
- Ôi không! Chỉ những thành phầnưu tú trong số các độc giả mới có khả
năng đạt tới thành quả này. Những kẻ kháctiếp tục nhìn nhận sự vật với thái
độ hờ hững ban đầu. Và còn nữa, ở đây là vấnđề về phía độc giả, chính họ
cũng đã là một đối tượng có số lượng rất hiếm hoi.Phần lớn mọi người đâu
có đọc sách, về vấn đề này có một lời dẫn tuyệt hay, củamột trí thức mà tôi
đã quên mất tên: "Thực ra, con người không đọc; hoặc giảnếu có đọc thì họ
cũng không hiểu; hay có hiểu thì sau đó lại quên hết." Câunói này đã thâu
tóm tình hình rất chuẩn xác, cậu không thấy thế sao?
- Như vậy thì trở thành nhà vănkhông phải là một thảm kịch sao?
- Nếu có thảm kịch đi nữa thìchắc chắn không phải xuất phát từ chuyện
đó. Tác phẩm viết ra không được ngỡngàng đến cũng là một lợi thế. Ta có
thể tự cho phép mình làm mọi chuyện.
