là Schiff, với những nhà băng lớn ở Philadelphia và New York; 3)
Harriman, do Frick làm luật sư cố vấn và Odell làm phụ tá chính trị,
kiểm soát những đường vận tải ở khu vực trung tâm trong lục địa, khu
Tây nam và khu bờ biển phía Nam trông ra Thái Bình Dương; 4) Hãng
đường sắt của họ Gould; 5) Moore, Reid và Leeds, người ta thường gọi
là "tập đoàn Rock Island". Bọn thiểu số thống trị giàu thế lực này xuất
hiện trong thời kì cạnh tranh đi vào con đường hợp nhất tất yếu.
8 Lobby - một tổ chức đặc biệt nhằm đe doạ và mua chuộc những nhà làm
ra luật pháp lương thiện đại diện cho quyền lợi của nhân dân.
9 Mười năm trước khi Everhard nói về việc này, Phòng thương mại New
York đã có một bản báo cáo mà chúng tôi trích đăng một đoạn như
sau: "Các công ty xe lửa hoàn toàn kiểm soát những cơ quan lập pháp
của đa số các bang trong Liên bang; họ tuỳ tiện đưa lên hay truất
xuống các nguyên lão nghị viên, các nghị sĩ và các thống đốc của Hoa
Kỳ; trong thực tế họ là những người định ra chính sách của chính phủ
Hoa Kỳ".
10 Rockefeller xuất thân là vô sản, nhờ dành dụm và mánh lới đã lập nên
được tơ-rớt Standard Oil, một tơ-rớt hoàn bị đầu tiên. Chúng tôi không
thể không đưa ra đây một trang sử rất đáng chú ý của thời kì đó để
vạch rõ việc hãng Standard Oil cần thiết phải tái đầu tư số tư bản
thặng dư đã đè bẹp các nhà tư bản nhỏ như thế nào và đã xúc tiến sự
sụp đổ của hệ thống tư bản chủ nghĩa như thế nào. Báo "Tin tức chiều
thứ bảy" (Saturday Evening Post) ra ngày 4 tháng 10 năm 1902 có
đăng một bài của David Graham Phillips, một nhà văn cấp tiến. Chúng
tôi trích đăng một đoạn của bài đó dưới đây. Hiện nay, chỉ còn lại một
bản của tờ báo nói trên, nhưng cứ xem cả hình thức lẫn nội dung ta
cũng phải kết luận rằng đó là một tờ báo lưu hành rất rộng rãi trong
nhân dân. Đoạn trích đó như sau:
"Cách đây chừng mười năm, số thu nhập của Rockefeller, theo ước
lượng của một người rất có thẩm quyền nói ra, áng chừng ba mươi triệu
đô-la. Y đã đạt tới mức đầu tư để lấy lời cao nhất trong kĩ nghệ dầu lửa. Từ
đó, mỗi tháng, một mình John Davison Rockefeller thu về một số lợi nhuận
khổng lồ là hơn 2 triệu đô-la. Việc tái đầu tư trở thành một vấn đề quan
