triệu phú và bọn tay sai có ý thức của các ngài ấy. Họ biết đứng về phía nào
thì kiếm chác được và biết rõ tại sao.”
“Tôi là một đảng viên Cộng hòa,” ông Morse nói len vào một cách nhẹ
nhàng. “Thế ông liệt tôi vào loại nào nhỉ?”
“Ồ, ông là một tay sai không có ý thức.”
“Tay sai?”
“Vâng, đúng. Ông làm việc cho tập đoàn của ông. Ông không thuộc
giai cấp công nhân, ông không làm những việc có tội. Ông không trông
mong vào những anh chàng đánh vợ hoặc những kẻ ăn cắp vặt để có tiền
thu nhập. Ông sống nhờ vào bọn thống trị xã hội, và bất cứ kẻ nào nuôi
sống một người thì kẻ ấy là ông chủ của người ấy. Vâng, đúng, ông là một
người làm tay sai. Ông quan tâm tới việc tăng tiến những quyền lợi của
những tập đoàn tư bản mà ông phục vụ.”
Mặt ông Morse hơi đỏ lên một chút.
“Quả thật, thưa ông, lối nói của ông không khác gì một thằng xã hội
đểu cáng.”
Đúng lúc này là lúc Martin đưa ra nhận xét.
“Ông ghét và sợ những người theo chủ nghĩa xã hội lắm, nhưng tại sao
nhỉ? Ông không biết gì về họ mà cũng chẳng biết gì về những học thuyết
của họ.”
“Thuyết của ông nghe thật đúng là chủ nghĩa xã hội,” ông Morse trả
lời, trong khi Ruth lo lắng nhìn hết người nọ đến người kia; còn bà Morse
thì mặt rạng rỡ, vẻ khoái chí vì đã có cơ hội khích ông hoàng của con gái
nói lên quan điểm chống đối của mình.
“Tôi nói những đảng viên Cộng hòa là ngớ ngẩn và cho rằng Tự do,
Bình đẳng, Bác ái đều là những bong bóng xà-phòng vỡ tan tành, thì không
phải vì thế mà tôi thành một người xã hội.” Gã mỉm cười, trả lời. “Vì tôi
chất vấn Jefferson và mấy người Pháp dốt nát đã có ảnh hưởng lớn đến
quan điểm của ông ta thì cũng không phải vì thế mà tôi thành một người
theo chủ nghĩa xã hội đâu. Thưa ông Morse, xin ông tin cho, ông còn gần
chủ nghĩa xã hội hơn tôi nhiều, tôi một kẻ đã tự nhận là kẻ thù của chủ
nghĩa ấy.”
