ngủ say sưa của Martin bị cắt đứt, gã đã phải trằn trọc bao nhiêu đêm dài.
Ba lần gã đến nhà ông Morse, nhưng lần nào cũng bị người đầy tớ mở cửa
đuổi đi. Brissenden nằm ốm liệt trong khách sạn của anh ta, yếu quá không
bước chân ra ngoài được, và tuy Martin lại thăm Brissenden luôn, anh cũng
không đem những nỗi phiền khổ của mình làm phiền bạn.
Bởi vì những nỗi phiền khổ của Martin thì nhiều. Tác hại của việc làm
của tên ký giả kia lớn hơn Martin dự đoán. Lão chủ hiệu thực phẩm người
Bồ Đào Nha không bán chịu cho gã nữa; lão bán hoa quả người Mỹ – hắn ta
vẫn tự hào về điều này – gọi gã là kẻ phản quốc, và từ chối không bán chác
giao tiếp gì với gã nữa. Mức độ yêu nước của lão ghê gớm đến nỗi lão đã
hủy bỏ cả số tiền Martin nợ và cấm anh không được trả nữa. Câu chuyện
của bà con hàng xóm cũng nói lên cùng một ý như vậy, sự tức giận của mọi
người đối với Martin ngày càng tăng. Không ai muốn dính dáng gì đến một
thằng phản bội theo chủ nghĩa xã hội. Chị Maria tội nghiệp ngờ vực và sợ
hãi, nhưng chị vẫn trung thành với Martin. Trẻ con hàng xóm đã thôi không
kinh sợ về cái chuyện chiếc xe song mã lớn trước đây có lần đã đến thăm
nhà Martin nữa, bây giờ chúng đứng tít ở đàng xa, gọi gã là “thằng ma cà
bông,” “thằng vô công rỗi nghề.” Tuy nhiên lũ con nhà Sylva vẫn bảo vệ gã
một cách kiên quyết, và nhiều lần vì danh dự của gã, chúng đã đánh nhau
dữ dội, mắt thâm quầng, mũi toác máu là chuyện thường ngày, chuyện đó
lại làm Maria thêm phiền hà khó xử.
Có một lần Martin gặp chị Gertrude ở dưới khu Oakland, và gã đã biết
một điều mà gã thấy là không thể nào khác được – Bernard Higginbotham
rất giận gã, vì gã đã đưa gia đình tới chỗ để cho thiên hạ phỉ nhổ, và hắn ta
cấm cửa gã.
“Martin ơi, tại sao em không đi nơi khác khác đi?” Chị Gertrude van
vỉ. “Đi đi, kiếm lấy một công ăn việc làm ở một nơi nào đó, rồi mà sinh
sống. Sau đây, khi tất cả những chuyện tai hại này qua đi, em lại có thể trở
về.”
Martin lắc đầu nhưng không giải thích gì cả. Gã biết giải thích thế nào?
Gã kinh hãi vì cái vực sâu đáng sợ của tri thức ngăn gã với những người
trong gia đình gã. Gã sẽ không bao giờ bước qua được cái vực đó và giảng
giải cho họ hiểu được quan điểm của mình, quan điểm của Nietzsche đối
