toàn về bản chất. Xa hơn nữa, nguyên tắc này phù hợp với các điều luật đặt
ra từ trước đến nay và được quần chúng văn minh thi hành. Các lời tuyên
chiến là những lời đe dọa không phải chỉ nhắm vào chính quyền của một
nước, mà còn vào dân chúng của nước đó. Một ngoại nhân, dù là vua, cá
nhân hay một dân tộc mà đi ăn cướp, giết người hay bắt cầm tù dân chúng
của một nước khác mà không tuyên chiến với nhà cầm quyền nước đó, thì
đó không phải là kẻ thù mà chỉ là kẻ cướp. Ngay cả trong một cuộc chiến
thật sự, kẻ cầm quyền đứng đầu phe chiến thắng có thể chiếm đoạt tất cả
những gì thuộc về công sản của phe bại trận, nhưng vẫn phải tôn trọng đời
sống và của cải riêng của người dân nước chiến bại; đó cũng là vì ông ta
tôn trọng các quyền mà trên đó ông đã xây dựng quyền của mình. Mục đích
của chiến tranh là tàn phá quốc gia thù nghịch, những người bên này có
quyền giết những người bảo vệ phía bên kia khi họ cầm súng trong tay,
nhưng khi vũ khí đã được đặt xuống và người ta đã đầu hàng thì họ không
còn là kẻ thù hay công cụ trong tay kẻ thù nữa. Họ chỉ là những con người
và ta không có quyền gì trên mạng sống của họ. Đôi khi, người ta có thể
tiêu diệt một quốc gia mà không cần giết dù chỉ một người dân của nước
đó. Và chiến tranh không cho ta quyền gây nên những thiệt hại không cần
thiết để đạt được mục tiêu.
Các nguyên tắc này không phải là nguyên tắc do Grotius đặt ra; cũng không
phải được đặt trên căn bản uy tín của các thi sĩ; nhưng chúng phát xuất từ
bản chất của thực tế và trên căn bản của sự hợp lý. Quyền xâm chiếm
không có một căn bản nào ngoài cái quyền của kẻ mạnh nhất. Nếu chiến
tranh không cho phép kẻ xâm lược giết kẻ bại trận thì quyền bắt họ làm nô
lệ không thể đặt căn bản trên một quyền hạn không có. Không ai có quyền
giết kẻ thù, trừ khi kẻ thù không chịu đầu hàng, (và do đó trở thành kẻ nô lệ
chiến bại); do đó, kẻ thắng không thể viện lý là đã tha chết để bắt kẻ bại
làm nô lệ. Như thế là một sự trao đổi không công bằng, khi bắt kẻ nô lệ
phải mua mạng sống bằng sự mất tự do của mình, trong khi kẻ chiến thắng
không có quyền gì trên mạng sống đó. Hiển nhiên đây là một cái vòng luẩn
