Tất cả những việc mà mỗi công dân làm để giúp ích cho quốc gia thì phải
làm tức khắc, ngay khi Hội đồng Tối cao đòi hỏi; nhưng về phía mình, Hội
đồng Tối cao không thể bắt người dân gánh chịu những gì vô ích cho Cộng
đồng. Ngay Cộng đồng cũng không thể có cái ý muốn đó: Bởi dưới luật của
lý trí cũng như luật của thiên nhiên, không gì có thể xảy ra mà không có
nguyên nhân.
Những cam kết của chúng ta với cơ cấu xã hội có tính bắt buộc bởi chúng
có mối liên hệ hai chiều; và bản chất của chúng là khi ta thực hiện lời cam
kết ta không thể làm việc cho kẻ khác mà không làm việc cho chúng ta. Tại
sao ý chí tập thể luôn đúng, vì ai mà chẳng nghĩ đến “mỗi người”, nghĩa là
có cả anh ta trong đó, khi bỏ lá phiếu của mình để quyết định cho cả tập
thể. Sự việc này chứng minh rằng sự bình đẳng về quyền và ý niệm về sự
công bằng do sự bình đẳng ấy tạo ra, bắt nguồn từ sự ưu đãi mà mỗi người
tự dành cho mình, và theo đúng bản chất của con người. Việc ấy chứng
minh rằng để có thể thực sự là ý chí tập thể, thì ý chí tập thể phải có tính
phổ thông đối với mọi đối tượng, cũng như tự trong bản chất; rằng ý chí tập
thể phải đi từ tất cả mọi người để áp dụng cho tất cả mọi người, và rằng nó
sẽ mất tính ngay thẳng tự nhiên của mình khi nó thiên về một đối tượng cá
biệt nào đó; nếu không thì chúng ta phán xét về một cái gì xa lạ với chúng
ta mà không có một nguyên tắc công bằng xác thực nào để tự hướng dẫn.
Thực vậy, khi có vấn đề về một sự kiện hay một quyền cá biệt về một điểm
đã không được quy định bởi một quy ước tổng quát có từ trước, thì vấn đề
này có thể bị tranh cãi. Đó là một vụ trong đó các cá nhân liên hệ là một
bên, và dân chúng là bên còn lại, nhưng tôi không thấy luật lệ nào phải theo
và quan tòa nào ngồi xử. Trong trường hợp đó, thật lố bịch nếu ta đề nghị
đưa một vấn đề ra để có một quyết định tức thì của ý chí tập thể. Quyết
định đó chỉ có thể là kết luận đoạt được của một trong những phe phái, và
như vậy, đối với phe phái kia, đó chỉ giản dị là một ý chí xa lạ, cá thể, có
thể không công bằng và sai lầm. Vậy cũng như một ý chí cá nhân không thể
đại diện cho ý chí tập thể, thì cũng vậy ý chí tập thể thay đổi bản chất khi
