Rõ ràng dưới thời gian này, kiến thức thu thập được chưa giúp ích gì
nhiều cho khoa học.
Những người nhảy từ đề tài này sang đề tài khác theo thời trang chỉ làm
lãng phí trí tuệ của mình. Họ có thể đạt được chút hư danh nào đó nhưng
không có thể xây dựng nổi sự nghiệp khoa học dù nhỏ.
Nếu vì lợi nhuận mà hoạt động, người ta còn có thể dễ dàng bán kết quả
nghiên cứu cho những thế lực đen tối mưu đồ sử dụng thành tựu khoa học
chống lại hạnh phúc của loài người. Những nhà khoa học nay rẽ phản bội lý
tưởng của chính bản thân họ.
Và như vậy, họ tách khỏi hàng ngũ những người khoa học chân chính.
Nhóm bác học chống Anxtanh, trong số này có người được giải thưởng
Nôben, hoạt động cho chủ nghĩa phát xít ở nửa đầu thế kỷ này, là một vết
nhơ trong lịch sử vật lý học cận đại.
Gần đây, một hội nghị quốc tế về vật lý học họp ở Rôma (ITALIA) đã
tẩy chay một nhà vật lý học Mỹ vì ông này đã giúp việc nghiên cứu cải tiến
vũ khí của chính phủ Mỹ đã dùng trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt
Nam.
Thiên nhiên không dễ dàng hé mở bí ẩn cho con người. Muốn đi tới mục
đích, nhà khoa học nào cũng phải dành toàn bộ sức mạnh tinh thần và thể
chất cho khoa học.
Nhà khoa học không thể nhìn lợi nhuận, tức là mục đích trước mắt, thiển
cận, của con người bình thường mà phải nhìn chân lý tức là mục đích lâu
dài, cao của khoa học.
Trong một bức thư gửi cho bạn, Mác đã viết: Tôi buộc phải dùng mỗi
khoảnh khắc của mình còn có thể làm việc để viết cho xong tác phẩm (tức
bộ Tư Bản) mà vì nó tôi đã hy sinh cả sức khoẻ, hạnh phúc trên đời và gia
đình mình.
Không vụ lợi trong khoa học, sự nghiệp khoa học càng lớn. Bộ Tư Bản
được đánh giá là một trong hai công trình khoa học vĩ đại của thế kỷ XIX
(công trình kia là về nguồn gốc loài vật của Đácuyn).
Trong lịch sử y học, đã có nhiều bác sỹ dùng cơ thể mình để thực nghiệm
về một loài vi trùng, một loại thuốc chữa bệnh nào đó.
