1. Nghe giảng
“Nghe là một nghệ thuật”
Nghe là một quá trình thu tin chiếm tới 45 phần trăm thời gian thức của
người. Phải biết cách nghe mới thu được nhiều kiến thức trong thời gian
quy định.
Yêu cầu ngừời nghe là phải biết được ý đồ của người giảng, nắm được ý
chính của bài giảng, biết suy nghĩ về lập luận của người giảng và phát hiện
những vấn đề mới trong khi nghe giảng.
Muốn như vậy, phải biết tập trung chú ý vào bài giảng. Trong giờ sinh
vật học, thầy giáo đang giảng về định luật di truyền của Menden, bỗng
nhiên ta nhìn qua cửa sổ. Mặt trời chói chang trên nền trời xanh thắm. Gió
thổi mát rợi. Ta nghĩ, lan man đến cuộc đi chơi ngoài trời nhưng lai chợt
nhớ rằng đang ở trong giờ sinh vật học. Ta nghe lõm bõm được vài thí dụ
chứng minh cho định luật. Đột nhiên ta ngĩ tới trận bóng đá tuần sau của
các đội Công an và Thể công và liên tưởng tới vài cầu thủ nổi tiếng. Sau
một, hai phút, ta lai trở về với định luật Menden. Hết giờ lên lớp, ta không
có một ý niệm gì chính xác về định luật Menden cả do đã không tập trung
chú ý vào bài giảng.
Các kiến thức trong một bài, cũng như các bài trong một chương, là một
chuỗi các chân lý, cái nọ nảy sinh từ cái kia. Có tập trung chú ý, ta sẽ lần từ
khâu này sang khâu khác một cách dễ dàng. Nếu không tập trung, một vài
khâu sẽ gián đoạn, phải tốn công và thì giờ mới nối lại được thành chuỗi cũ.
Tập chung chú ý sẽ làm bài học dễ hiểu, dễ nhớ hơn. Tập trung chú ý còn
giúp trí tưởng tượng phát triển và - điều quan trọng đối với thanh niên - là
giúp việc loại bỏ ấn tượng mệt mỏi, không hứng thú của một tư duy vô trật
tự, và vì thế sẽ kích thích tinh thần ham học hỏi, ưa sưu tầm kiến thức của
mỗi người. Tập trung chú ý, ta sẽ thấy bài giảng nào cũng đầy lý thú.
Tập trung chú ý bài di truyền, ta thấy là điều kiện nghiên cứu của
Menden cũng đơn giản. Đối tượng nghiên cứu dễ kiếm, thí nghiệm dễ theo
