6. Thuyết trình
"Có quan niệm mạch lạc, trình bày sẽ rõ ràng”
Đây là hình thức truyền tin phổ biến của sinh viên. Ở mức thấp nhất là
thi vấn đáp và ở mức cao là bảo vệ luận văn tôt nghiệp, còn thường là trình
bày một vấn đề khoa học trong xêmine.
Sự truyền khẩn ý niệm bao giờ cũng thiều sót, dù trong hoàn cảnh thuận
lợi. Nói khó hơn viết, chính ở điểm này. Ý niệm viết ra, người đọc có thể
xem đi xem lại, còn nếu nói, người nghe chỉ được thông tin một lần vì thế
khối lượng tin lọt nhiều. Người nghe chỉ được thông tin một lần vì thế khối
lượng tin lọt nhiều. Người ta đã thí nghiệm thấy khoảng một nửa số ý niệm
trừu tượng trong một đoạn viết bị lọt qua tai người nghe.
Nhiều người tưởng nói dễ dàng hơn viết. Thật ra đây cũng là hoạt động
tư duy không ít phần vất vả. nếu viết chỉ đòi hỏi sự làm việc chủ động của
bộ não và hoạt động thụ động của bàn tay, nói đòi hỏi hoạt động tổng hợp
hơn; khi nói, miệng phải chủ động làm việc, mắt phải chủ động nhìn dàn
bài và bao quát người nghe. Có tập luyện mới kết hợp được tốt các khả
năng này.
Lời nói cũng phản ánh tư duy con người. Phương Tây đã có câu: Có
quan niệm mạch lạc, trình bày sẽ rõ ràng. Nói năng minh bạch là biểu hiện
của một đầu óc không trật tự. Nói năng ba hoa là biểu hiện một tư duy nông
cạn. Vì vậy phải tập nói cho rõ ràng, khúc chiết.
Yêu cầu của mỗi bài nói là làm sao trong một thời gian nhất định, cung
cấp tin theo ý đồ của người thuyết trình. Muốn thế phải lưu ý cách diễn đạt
để hấp dẫn người nghe. Người nghe có chú ý, khoảng một nửa số ý niệm
mới lọt vào tai họ. Còn nếu họ không chú ý, người giảng nhất định không
đạt yêu cầu truyền tin. Khoảng 8 phần mười ý niệm lọt tai thính giả.
Người thuyết trình sử dụng những công thức có sẵn, nói thao thao bất
tuyệt như dòng sông trôi giữa hai bờ cát trụi, chỉ là một kịch sĩ vô duyên vì
anh ta thiếu cái quan trọng nhất, mà kiến thức không bù đắp nổi là tâm hồn.
