mẩu. Tôi không dám đọc. Chị rất bực tức, cho người đi điều tra. Ngày kia,
do thám bắt được một anh chàng học trò, ngồi giữa mấy trai làng kể
chuyện. Đại để:
- Tục trên xứ mọi là hễ anh chết thì em được lấy vợ của anh. Có anh
mọi nọ chết, em liền cưới ngay người chị dâu. Nhưng hồn người anh nổi lên
ghen. Một ngày thấy hai vợ chồng em đi, người anh lấy ná nhắm bắn. Bất
đồ lại bắn nhầm anh lái buôn, nằm chết thẳng cẳng. Sợ quá, hồn người anh
bỏ chạy, loay hoay thế nào lại quên mất đường về mộ. Thế là cứ lang thang
cho tới lúc thấy lại nhà cũ, nhận ra nhà người em, máu ghen lại nổi lên liền
quanh đi, quẩn lại cho tới bây giờ...
Cả đám cười ồ. Lập tức do thám vào bắt anh học trò.
Người ta tưởng anh chỉ bị mấy hèo để chừa tính ngông cuồng hoa hoét.
Nhưng bỗng nhiên ngày sau cả chợ đều kinh hoàng. Từ bãi chém, quan
quân được lệnh chém đầu anh học trò, bêu đầu ba ngày giữa chợ để răn đe
quần chúng. Sự răn đe có hậu quả là người ta tìm hiểu lý do vì sao anh ta bị
chém. Thế là quần tam tụ ngũ bàn tán xôn xao. Lại một nhân vật thứ hai bị
đưa ra chặt đầu, bêu giữa chợ thị chúng. Đến cái đầu thứ ba. Lệnh truyền
không nơi nào được tụ họp bàn tán bậy bạ, trái lệnh bị trừng trị nặng nề,
mới bớt.
Và từ đây là những ngày hãi hùng. Đường vắng người, chợ họp vội vã,
tối ăn vội vàng tắt đèn đi ngủ. Quán xá mỗi ngày một vắng vẻ. Ai ai cũng
nhìn nhau ngao ngán.
Người ta biết sức tác động kinh hoàng của chị Tống bên cạnh chúa
Nguyễn. Chúa thường hay nổi cơn thịnh nộ bất ngờ và những cơn thịnh nộ
ấy bao giờ cũng dẫn theo một nỗi đau khổ, tuyệt vọng cho một cá nhân, một
tộc họ hay có khi cả một xóm làng.
Các công khanh cũng một đôi người can đảm vào can gián chúa gián
tiếp hay trực tiếp. Chúa đều khước từ gặp mặt hoặc có gặp cũng nói phủ
