sau người phụ nữ tốt nhất quên đi lời hứa của tình thân hữu để quẳngcậu ở
đó như một cái giày cũ? Vậy ai có phận người ấy ư? Thật sự thì nhà bà
tacũng chẳng phải là một cửa hàng và quả là mình đã nhầm vì đã cần bà ta.
NhưVautrin nói, cần phải tàn nhẫn."
Suy nghĩ cay đắng của chàng sinh viên sớm bị tiêu tan bởi sựhài lòng,
chàng tự hứa sẽ đến dùng bữa tối ở nhà bà tử tước. Định mệnh vớinhững
biến cố nhỏ trong cuộc đời đã góp phần đẩy chàng vào con đường mà ở đó
sựsoi mói của những nữ quái thần dán trên tường nhà Vauquer cứ đeo bám,
như trênchiến trường, chàng giết để không bị giết, lừa để không bị lừa; ở đó
chàng luônphải đứng ở ngưỡng cửa của ý thức chí và, trái tim của mình.
Chàng phải đeo mặtnạ, tự đóng vai người đàn ông ở Lacédémone, cao
thượng và hiếu chiến nắm lấyvận mệnh của mình để không bị phát hiện, để
đạt được quyền lợi.
Khi chàng lại trở lại nhà bà tử tước, chàng đã thấy bà tađối với chàng
đầy vẻ nhân ái và ân cần. Cả hai bước vào phòng ăn, một căn phòngsang
trọng với bộ bàn ghế xếp thời phục hưng bóng nhoáng, ở đó ngài tử
tướcđang đợi phu nhân của mình. Và ai cũng biết rằng căn phòng này được
xếp vàoloại hàng xa xỉ nhất. Ngài Beauséant có vẻ giống với nhiều kẻ chán
ngắt khôngcòn niềm vui nào khác hơn là những thú vui rẻ tiền; thực ra ông
ta là một tênphát xít của đế chế Louis 18 và của công tước Escars. Vậy thì
chiếc bàn của ôngta còn được tăng đôi giá trị, sự sang trọng của vẻ bề ngoài
và chất liệu bêntrong. Đôi mắt của Eugène không còn cử động được nữa,
như khi chàng đóng kịchvì lần đầu tiên chàng ăn tối trong số những ngôi
nhà sang trọng do những ngườigiàu có thừa kế cho nhau. Bây giờ người ta
đã không còn dùng bữa đêm sau các buổikhiêu vũ đã tồn tại từ thời đế chế,
vì thời ấy các vị tướng lĩnh thường lấy lạisức chuẩn bị cho cuộc chiến đang
chờ họ cả bên ngoài lẫn bên trong. Eugène cònchưa được tham dự những
buổi vũ hội ấy. Sự tự tin tác động đến chàng một cáchsiêu phàm, đến độ
chàng đã bắt đầu dùng bữa, ngăn để không ngạc nhiên một cáchngớ ngẩn.
Nhưng bằng cách nhìn những đồ ăn bằng bạc được chạm khắc và hàng
