nhỏ,mỗi chiếc có gắn một viên kim cương lớn. Thường đóng bộ mầu xanh
nhạt, mỗi ngàylão mặc một chiếc gi- lê bằng vải pích- kê mầu trắng trên cái
bụng phệ hình quảlê, làm cho chiếc dây chuyền vàng nặng trĩu, dây đeo
chìa khóa như nảy lên. Hộpđựng thuốc lá của lão cũng bằng vàng, đựng
một chiếc dây chuyền hình trái timđeo ảnh và bên trong đầy tóc, làm ông cụ
ra vẻ như đã phạm vào chuyện tình nhântình ngãi gì đấy Khi bà chủ nhà kết
tội lão là một anh chàng phong tình hàohoa, lão để nụ cười vui sướng của
gã tư sản phảng phất trên môi, người ta đãphỉnh nịnh điều mà lão vốn thích.
Những chiếc tủ của lão (phát âm từ theo kiểudân đen) đầy ắp bát đĩa bằng
bạc. Đôi mắt của bà goá sáng lên khi bà chiều lònggiúp lão bày biện và dọn
dẹp những chiếc muôi, thìa ra- gu, những bộ đồ ăn, giáđể lọ đựng giấm,
những chiếc bát đựng nước sốt, rất nhiều đĩa, bộ chén đĩa ănsáng với món
mì sợi, tóm lại là các loại ít nhiều đều đẹp, nặng bằng một khốilượng marcs
nào đó mà lão không muốn bán đi.
Những món quà đó gợi cho lão nhớ lại những chuyện trọng đạitrong đời
sống gia đình. "Cái này - lão nói với bà Vauquer trong khi nắm chặtmột
chiếc đĩa và một chiếc cốc nhỏ trên nắp có hình hai con chim cu gáy
đangngậm mỏ nhau âu yếm - là món quà đầu tiên mà vợ tôi tặng cho tôi,
vào ngày kỷniệm ngày cưới. Tội nghiệp người phụ nữ tốt bụng! Bà ấy đã
dành tiền tiết kiệmtừ thời con gái để mua nó. Bà thấy không? Tôi thà phải
bốc đất để ăn còn hơn làphải xa rời mấy thứ này. Cám ơn Chúa! Tôi sẽ có
thể dùng cà phê trong chiếc cốcnhỏ này mỗi buổi sáng trong suốt những
ngày còn lại của đời tôi. Tôi không phảiái ngại gì, tôi cũng còn có cái để mà
ăn lâu dài".
Cuối cùng, bà Vauquer cũng thấy rõ bằng con mắt chim quạ củamình,
thấy được mấy con số ghi trong cuốn sổ lớn, cộng sơ sơ lại, có thể tạocho
ông Goriot hoàn hảo kia một khoản thu nhập khoảng tám nghìn phơ- răng
mỗinăm. Từ hôm đó bà Vauquer, quê ở Conflans, người khi đó thực tế là
bốn mươi támtuổi nhưng chỉ công nhận mình ba chín tuổi đã có một số ý
đồ. Dù khoé mắt củaGoriot có bị lật lên, sưng húp, sệ xuống thành thử ông
