giá hàngnghìn écus khi ông xé nó ra để giúp cho công tước Vermandois
nhập vào giớithượng lưu dễ dàng hơn. Thì bây giờ, người ta còn đòi hỏi gì
ở con người? Bạntrẻ trung, giàu có và quyến rũ, bạn còn có thể hơn thế nếu
bạn muốn. Bạn càngra sức nịnh nọt người đẹp thì bạn càng được cô ta tán
thưởng. Tất nhiên bạnphải có một thần tượng rồi. Trong thời kỳ này, người
ta coi tình yêu như mộtthứ tôn giáo mà giá trị của nó phải cao hơn tất cả
những thứ tôn giáo khác.Nhưng nó cũng lướt qua rất nhanh giống như
những đứa trẻ tinh nghịch muốn đánhdấu bước đi của mình bằng sự phá
phách. Sự dồi dào về tình cảm ví như áng thica về các vựa lúa, không có nó,
tình yêu sẽ ra sao? Nếu như có các ngoại lệ đốivới những đạo lý, nguyên tắc
hà khắc của Paris thì những ngoại lệ đó chỉ thấy ởnơi vắng bóng người hoặc
ở những tâm hồn không bị chi phối bởi các luân lý xãhội. Họ vui vẻ sống
gần dòng suối trong xanh, mát mẻ, nước chảy không ngừng,trung thành với
những tán lá cây xanh mát rượi, hạnh phúc lắng nghe những âmthanh từ vô
tận. Những ngoại lệ ấy có thể tìm thấy trong mọi thứ và trong chínhbản thân
nó, nhưng phải kiên nhẫn chờ đợi.
Còn với Rastignac, cũng giống như đa số những người trẻtuổi, chàng
cũng nóng lòng muốn nếm mùi vinh quang, muốn tự mình phong kỵ sĩtrên
đấu trường. Chàng nhiệt tình, hăng say theo đuổi nó và chàng cũng cảm
thấycó một sức mạnh để chế ngự nó nhưng chàng không biết mục đích và
cách thực hiệntham vọng đó như thế nào? Dù không có một tình yêu trong
sáng và thánh thiệntràn ngập trong cuộc sống thì khát vọng quyền lực này
cũng có thể trở thành mộtcái gì đó đáng ca ngợi, đủ để lấy đi tất cả lợi ích
riêng tư của con người vàcũng đáng để tỏ ra cao thượng ở một xứ sở luôn
sống vì mục đích. Nhưng cậu sinhviên trẻ còn chưa đạt được đến cái mức
mà con người có thể ngẫm nghĩ và đánhgiá về cuộc đời. Ngay cả đến khi
anh ta hoàn toàn rung động trước sự lôi cuốncủa những ý tưởng mới mẻ và
ngọt ngào giống như tán lá cây bao bọc suốt thờiniên thiếu khi anh còn ở
tỉnh lẻ, thì anh vẫn phải lưỡng lự khi vượt qua ngưỡngcửa của Paris đô thị.
