nuốt từng câu chữ để hiểu những gì bà Langeais kể lại.
- Bẩn thỉu ư? Ồ không, bà công tước nhắc lại, Cuộc đời làthế đấy. Vì
vậy nếu tôi nói điều đó với bà, tức là tôi không phải là người dễbị lừa trên
thế gian này. Tôi cũng nghĩ như bà, bà ta vừa nói vừa nắm tay bà tửtước.
Thế gian này là một vũng bùn, chúng ta hãy cố gắng giữ lại những gì gọilà
thanh tao. Bà ta đứng dậy, hôn lên trán bà Beauséant rồi nói tiếp: "Lúc
này,bà thật là đẹp, bà bạn thân mến của tôi ạ. Bà có những sắc thái đẹp nhất
mà tôichưa bao giờ nhìn thấy". Rồi bà ta ra ngoài sau khi khẽ nghiêng đầu
chàoEugène.
- Lão Goriot tuyệt vời đấy chứ! Eugène nói rồi nhớ lại cáiđêm lão ngắm
bộ đồ bạc mạ vàng.
Bà Beauséant không nghe thấy, bà đang suy tư. Thời gian imlìm trôi đi,
trong một trạng thái sững sờ đến xấu hổ, cậu sinh viên đáng thươngtiến
thoái lưỡng nan chẳng nói chẳng rằng gì.
- Con người thật bẩn thỉu và độc ác, cuối cùng bà tử tướcnói. Ngay khi
số phận đen tối đến với chúng ta, sẽ có ngay một người bạn đến đểsẵn sàng
nói với chúng ta về điều đó, và sẵn sàng đâm vào con tim chúng ta bằngmột
con dao găm, khiến cho chúng ta đau đớn nhìn ngắm cái cán của nó ư? Đó
làsự sỉ vả, sự chế nhạo! Phải rồi, ta sẽ tự bảo vệ mình. Bà ta ngẩng đầu
đúng nhưphong cách của một bà lớn, và sự lanh lợi toát lên từ đôi mắt kiêu
hãnh. - Ủa?Cậu còn ở đó sao? bà ta nhìn Eugène.
- Còn, chàng nói một cách thảm hại.
- Này? Cậu Rastignac, hãy đối xử với cuộc đời này đúng vớibản chất
của nó. Cậu muốn biết điều đó, ta sẽ giúp cậu. Cậu sẽ nhìn thấy sự hưhỏng
của người đàn bà nó sâu đến mức nào. Rồi cậu sẽ cảm thấy khinh bỉ đến
độnào trước tính sĩ diện kiêu căng đến khốn khổ của bọn đàn ông. Mặc dù
tôi đãđọc cuốn sách đời người, tuy nhiên có những trang tôi vẫn chưa biết
