Người giữ đạo mà phò vua thì không dùng binh lực để mạnh hơn thiên hạ. Vì
việc như vậy thường hay quay ngược trở lại [hiếu chiến thì lại chết vì chiến
tranh].
Quân đội đóng ở đâu, gai góc mọc ở đấy. Sau trận chiến tranh lớn, tất bị
mất mùa.
Người khéo dùng binh hễ có hiệu quả, đạt được mục đích thì thôi, không
dám ỷ mạnh hơn thiên hạ. Đạt được mục đích mà không tự phụ, đạt được
mục đích mà không khoe công, đạt được mục đích mà không kiêu căng, đạt
được mục đích mà bất đắc dĩ, đạt được mục đích mà không lấy làm mạnh.
Vật gì cũng vậy, cường tráng rồi thì sẽ già, như vậy cường tráng là không
hợp với đạo. Không hợp đạo thì sớm chết.
Câu đầu, chữ tá, có bản chép là tác 作 (làm): giữ đạo mà làm vua. Chữ
cường có thể đọc là cưỡng = ức hiếp [thiên hạ]; dưới cũng vậy. Câu thứ ba:
đạt được mục đích thì thôi. Mục đích đó tất không phải là xâm lăng hay
trừng phạt nước khác mà chỉ có thể là tự vệ.
Câu cuối: cường tráng không hợp với đạo vì đạo vốn nhu nhược.
Nên so sánh chương này với chương 68.
31
夫佳兵者，不祥之器。物或惡之，故有道者不處。君⼦居則貴左，⽤
兵則貴右；
[兵者不祥之器，⾮君⼦之器，不得已⽽⽤之，恬淡爲上。勝⽽不美，
⽽美之者，是樂殺⼈。夫樂殺⼈者，則不得志於天下矣。]
吉事尚左，凶事尚右。偏將軍居左，上將軍居右，⾔以喪禮處之。殺
