hạ.
Nước lớn nên ở chỗ thấp, chỗ qui tụ của thiên hạ, nên giống như giống cái
trong thiên hạ. Giống cái nhờ tĩnh mà thắng giống đực [ham động], lấy tĩnh
làm chỗ thấp. Cho nên nước lớn mà khiêm hạ đối với nước nhỏ thì được
nước nhỏ xưng thần; nước nhỏ mà khiêm hạ đối với nước lớn thì được nước
lớn che chở. Như vậy là một bên khiêm hạ để được [nước nhỏ xưng thần],
một bên khiêm hạ mà được [nước lớn che chở]. Nước lớn chẳng qua chỉ
muốn gồm nuôi nước nhỏ, nước nhỏ chẳng qua muốn thờ nước lớn. Khiêm
hạ thì cả hai đều được như ý muốn; nhưng nước lớn phải khiêm hạ mới
được.
Đại ý rất rõ ràng: cũng diễn tư tưởng khiêm nhu: “hậu kì thân nhi thân tiên”
trong chương 7. Nhưng nhiều học giả ngờ người sau viết, vì viết vụng, chữ
dùng không chính xác.
62
道者萬物之奧，善⼈之
寶，不善⼈之所保。美⾔可以⽰尊，美⾏
可以加⼈。⼈之不善，何棄之有？故⽴天⼦，置三公，雖有拱璧，以
先駟⾺，不如坐進此道。
古之所以貴此道者何？不⽈：求以得，有罪以免邪？故爲天下貴。
Đạo giả vạn vật chi áo, thiện nhân chi bảo, bất thiện nhân chi sở bảo. Mĩ
ngôn khả dĩ thị tôn, mĩ hành khả dĩ gia nhân. Nhân chi bất thiện, hà khí chi
hữu? Cố lập thiên tử, trí tam công, tuy hữu củng bích, dĩ tiên tứ mã, bất như
toạ tiến thử đạo.
Cổ chi sở dĩ quí thử đạo giả hà? Bất viết: Cầu dĩ đắc, hữu tội dĩ miễn da? Cố
vi thiên hạ quí.
