[Thánh nhân] trị [thiên hạ] theo chính sách vô vi, thi hành theo nguyên tắc
vô sự, giữ thái độ điềm đạm. Xem cái nhỏ như lớn, cái ít như nhiều, lấy đức
báo oán. Giải quyết việc khó từ khi còn dễ, thực hành việc lớn từ khi còn nhỏ
[vì] việc khó trong thiên hạ khởi từ chỗ dễ, việc lớn trong thiên hạ khởi từ
lúc còn nhỏ. Do đó thánh nhân trước sau không làm việc gì lớn mà thực hiện
được việc lớn.
Người nào hứa một cách dễ dàng quá thì ít tin được, cho việc gì cũng dễ làm
thì sẽ gặp nhiều cái khó. Cho nên thánh nhân coi việc gì cũng khó mà rốt
cuộc không gặp gì khó.
Câu đầu nói về đạo: đạo thì vô vi, vô sự mà nhạt nhẽo, vô vị. “Vị vô vị” là
nếm cái nhạt nhẽo vô vị (đạm hồ kì vô vị – chương 35) tức là xử sự theo đạo.
“Giải quyết việc khó từ khi còn dễ, thực hành việc lớn từ khi còn nhỏ” cũng
là theo đạo, và chỉ người nào biết đạo mới nhận được ẩn vi; mới hiểu được
cái lí: “mạc hiện hồ ẩn, mạc hiển hồ vi”
. Nhờ vậy, thánh nhân không
làm việc gì lớn mà thực hiện được việc lớn. Câu này, có người dịch: “thánh
nhân không tự cho mình là vĩ đại nên mới thành vĩ đại”, như vậy e mất liên
lạc với câu trên.
64
其安易持，其未兆易謀，其脆易泮，其微易散。爲之於未有，治之於
未亂。
合抱之⽊，⽣於毫末。九層之臺，起於累⼟；千⾥之⾏，始於⾜下。
爲者敗之，執者失之。是以聖⼈無爲故無敗，無執故無失。
民之從事，常於幾成⽽敗之。愼終如始，則無敗事。是以聖⼈欲不
欲，不貴難得之貨，學不學，復眾⼈之所過，以輔萬物之⾃然⽽不敢
