稿。
故堅强者，死之徒；柔弱者，⽣之徒。是以兵强則不勝，⽊强則兵。
故堅强處下，柔弱處上。
Nhân chi sinh dã nhu nhược, kì tử dã kiên cường. Vạn vật thảo mộc chi sinh
dã nhu thuý. Kì tử dã khô cảo.
Cố kiên cường giả, tử chi đồ; nhu nhược giả, sinh chi đồ. Thị dĩ binh cường
tắc bất thắng, mộc cường tắc binh. Cố kiên cường xử hạ, nhu nhược xử
thượng.
Người ta sinh ra thì mềm yếu mà khi chết thì cứng đơ. Thảo mộc sinh ra thì
mềm dịu mà khi chết thì khô cứng.
Cho nên cứng mạnh là cùng loài với chết, mềm yếu là cùng loài với sống. Vì
vậy binh mạnh thì không thắng, cây cứng thì bị chặt. Cứng mạnh phải ở
dưới, mềm yếu được ở trên.
Đoạn trên hai chữ “vạn vật” nhiều nhà cho là dư.
Đoạn dưới, câu “mộc cường tắc binh”, chữ binh ở đây là động từ, các sách
đều chú thích là chặt, đốn. Có bản chép là 折 chiết – gãy.
77
天之道其猶張⼸與？⾼者抑之，下者擧之。有餘者損之，不⾜者補
之。天之道損有餘⽽補不⾜；⼈之道則不然，損不⾜以奉有餘。孰能
有餘以奉天下？唯有道者。
是以聖⼈爲⽽不侍，功成⽽不處。其不欲⾒賢。
Thiên chi đạo kì do trương cung dữ? Cao giả ức chi, hạ giả cử chi. Hữu dư
