thoại Hy Lạp. Việc thần thoại Ký Kỷ với các vị thần có cá tính riêng
phải chăng đã được hình thành nhờ tiếp thu những câu chuyện về
đức Phật và các vị Bồ Tát của đạo Phật. Nói đến thần thoại Ký Kỷ,
người ta thường nghĩ chúng không có quan hệ gì với Phật giáo, nhưng
nếu hình thành vào khoảng từ nửa cuối thế kỷ VII đến thế kỷ
VIII thì việc cho rằng, không ảnh hưởng từ đạo Phật mà lúc đó có sức
mạnh to lớn trong nền văn hóa tiếp thu từ đại lục sẽ là điều vô lý.
Người ta cho rằng, trong việc biên soạn Nhật Bản thư kỷ có sự góp
mặt của Dōji (Đạo Từ), một nhà sư đã đi lưu học ở nhà Đường về. Mà
như vậy thì việc có ảnh hưởng của Phật giáo cũng là điều không phải
hoàn toàn khó hiểu.
Trước khi Phật giáo được du nhập, đương nhiên đã tồn tại tín
ngưỡng thờ thần bản địa, nhưng việc dùng thần thoại Ký Kỷ hiện
nay để suy nghĩ về tín ngưỡng cổ tầng thời kỳ đó là không thỏa
đáng. Trong giới hạn có thể làm rõ về mặt lịch sử, có thể khẳng định
các vị thần của Nhật Bản đã xuất phát từ điểm đó và dần hình
thành nên bản sắc của mình thông qua sự tiếp giao với Phật giáo.
