oán thù... Hơn nữa, những tư tưởng mang tính Mật giáo còn gắn
kết với thuật bùa chú, phổ biến rộng rãi trong dân gian và tạo ra
nền tảng về mặt lý luận, nghi lễ cho sự hình thành của các tôn giáo
bản địa.
Người đưa Mật giáo đó vào Nhật một cách bài bản chính là Kūkai
(774-835). Ông sinh ra tại vùng Sanuki thuộc đảo Shikoku (Tứ
Quốc). Một thời kỳ ông đã nương thân ở cơ sở giáo dục gọi là Đại học
lúc đó và đã hoàn thành trước tác Tam giáo chỉ quy, trong đó đối
sánh giữa ba tôn giáo Nho, Phật và Đạo. Ngoài ra, người ta không
biết gì về những sự tích của ông thời trẻ, nhưng tương truyền ông
là Tự độ tăng, tu hành ở chốn thâm sơn đảo Shikoku (Tứ Quốc).
Sau đó, đột nhiên ông được tuyển chọn và sang nhà Đường cùng đoàn
Khiển Đường sứ, trong đó có sự góp mặt của cả Saichō vào năm
Enryaku thứ 23 (804). Tuy nhiên, khác với Saichō ở lại vùng phía
Nam, Kūkai lên kinh đô Trường An, học những tri thức tiến bộ nhất
của Mật giáo từ nhà sư Huệ Quả ở chùa Thanh Long và đến năm
Daidō (Đại Đồng) thứ nhất (806) thì về nước. Sau khi về nước
ông được biết đến với những hoạt động như tiến hành lễ Quán
đỉnh
cho Saichō và các đệ tử. Ông đã mở rộng được thế lực của
tông phái mình qua việc được ban tặng núi Kōyasan, về cuối đời
được nhận chùa Tō-ji (Đông tự) ở kinh đô, kiến thiết Chân Ngôn
viện ngay trong cung điện và thực hiện các lễ thức Mật giáo tại đó.
Mật giáo của Kūkai có một đặc trưng là chia thành hai thế giới
(lưỡng giới), đó là Thai tạng (giới), Kim cương giới và hệ thống hóa
theo hai thế giới đó. Thai tạng (giới) là dựa trên Đại Nhật kinh với
những nguyên lý âm, mang tính nữ giới, thể hiện Lý (chân lý). Kim
cương giới dựa trên Kim cương đỉnh kinh với những nguyên lý dương,
mang tính nam giới, thể hiện Trí tuệ. Mạn-đà-la là bức đồ hình có
sắp xếp tất cả các vị Phật và thần của tôn giáo khác dựa trên hai
nguyên lý lớn này và biểu hiện cả trật tự thế giới trên đó. Ý tưởng về
