của các vị thần hòa hợp với thế giới “Hiển” của con người, nhưng
dần lại chuyển sang thời đại “Đạo lý của Minh dần biến chuyển.
Đó là thứ đạo lý mà con người của thế giới Hiển không thể hiểu
được”. Cứ như vậy cuối cùng con người sẽ rơi vào thời đại không
biết đến đạo lý, chỉ quanh quẩn làm những việc có hạn. Đây chính
là hiện trạng chung của thời đại. Bởi vậy, quân thần cần phải hợp
lực cũng như dòng họ nhiếp chính và võ sĩ phải kết hợp chặt chẽ với
nhau.
Như vậy, quan niệm về lịch sử của Jien được xây dựng trên cơ sở
nhận thức về thời đại đầy nguy nan đang trên đường xuống dốc,
nên cần có sự phù hộ của Thần Phật và dòng họ nhiếp chính phải
cùng võ sĩ hợp lực lại nhằm duy trì huyết thống của Hoàng tộc. Tư
tưởng này đã có những biến đổi lớn lao sau khoảng 1 thế kỷ, đến
tận trước khi tác Thần Hoàng chính thống ký (Jinnō Shōtō-ki, được
sáng tác năm 1339) của Kitabatake Chikafusa (1293-1354) ra đời.
Trước tác này được viết nhằm làm rõ huyết thống của Hoàng tộc,
danh phận của các hạ thần trong bối cảnh cuộc trung hưng Kemmu
(Kiến Vũ, 1333) đã suy tàn và chiến loạn trong thời Nam Bắc
triều càng gia tăng.
Trước tác này được bắt đầu bằng một câu nói nổi tiếng: “Đại
Nhật Bản (Ōyamato) là Thần quốc (Kami-no-kuni)”. Trên cơ sở
giới thiệu về lịch sử hình thành của thế giới bao gồm Thiên Trúc
(Ấn Độ), Chấn Đán (Trung Quốc), cuốn sách còn viết: “Chỉ có
đất nước của chúng ta là từ khi khai sinh đến nay Hoàng vị mới
được duy trì liên tục”, ý nói chỉ có ở Nhật Bản thì Hoàng thất mới
được duy trì đúng huyết thống để thấy được tính ưu việt của đất
nước mình. Mặc dù Chikafusa có những hiểu biết thâm sâu về Phật
giáo, nhưng trong quan niệm về lịch sử của ông thì màu sắc Phật
giáo lại nhạt nhòa. Ông cho rằng: “Có thể gọi thời đại nhà nước chú
trọng phát triển không chỉ Phật giáo mà cả hai tôn giáo khác là Nho
