Thần đạo từ thời cận thế trở đi. Chikafusa vào thời kỳ tiền chiến
đã được coi là trung thần vì có vai trò trung tâm cho phía Nam
triều, còn cuốn Thần Hoàng chính thống ký thì được coi là cuốn
sách mô phạm về Hoàng quốc sử quan. Về trước tác này chúng tôi
sẽ trình bày ở chương tiếp theo, nên ở đây chỉ xin phân tích về nhà
tư tưởng Jihen.
Jihen là con của Urabe (Yoshida) Kaneaki và là anh em với Kenkō,
tức người được biết đến với trước tác Đồ Nhiên Thảo
(Tsurezuregusa). Ông xuất gia và tầm cứu về Thiên Thai tông ở
núi Hieizan, nhưng sau đó lại quan tâm sâu sắc tới Thần đạo.
Tương truyền ông theo Thiên hoàng Go-Daigo và tận tụy phục vụ
Nam triều, nhưng cũng lại có ý kiến cho rằng ông có quan hệ với
cả Ashikaga Takauji (Túc Lợi Tôn Thị) và Yoshiakira (Nghĩa Thuyên)
. Ngoài những trước tác về Thần đạo Ise như Cựu sự bản kỷ
huyền nghĩa (Kuji Hongi Gengi), Phong Vi Nguyên Thần phong
Hòa ký (Toyoashihara Jinfū Waki), ông còn có những trước tác dành
cho Thần đạo Sơn Vương như Thiên địa Thần kỳ thẩm chấn yếu
ký (Tenchi Jingi Shinchin Yōki).
Trong phần Thần Phật đồng dị sự của cuốn Thần phong hòa
kỉ (Jinfū Waki) ông đã làm rõ đặc trưng của Thần đạo trên cơ sở
phân tích sự khác nhau giữa Thần và Phật. Theo đó “Cảnh giới của
những người đã thành chính quả của Phật giáo và Thần đạo đều
như nhau, nhưng cách giáo hóa lại khác nhau. Thần đạo thì giữ gìn
Thần pháp từ khi trời đất còn chưa sinh ra và coi vạn điều ở trong
tâm con người khi trời đất sinh ra đều là u uế và xấu xa. Phật
giáo thì răn dạy con người ta rằng, trời đất đã phân đôi và làm nảy
sinh những u mê, lầm lạc. Vì vậy, việc chế ngự những u mê, lầm
lạc đó chính là Thực tướng mà con người cần hướng tới”. Điều này
có nghĩa là Jien cho rằng, Thần đạo lấy cội nguồn của vũ trụ khi
chưa phân khai làm căn bản, còn Phật giáo thì lấy việc cứu độ trong
