"Tao không có bạn. Mày học đệ ngũ, mày không còn là bạn tao nữa. Tao
bị ở lại, không lên đệ ngũ được. Mà cũng không học lại đệ tứ được nữa.
Những đứa ở lại không thể vào trường học. Như thế tao đâu còn bạn bè
nữa!
Pillat vẫn nói: "Mày vẫn là bạn tao. Ngay cả khi mày không ở trong lớp.
Tụi mình đã sống với nhau bốn năm trên cùng ghế nhà trường".
Giọng Boris run run: "Mày đã làm bạn với tao bốn năm rồi. Nhưng bây
giờ không còn như thế được nữa. Cũng thường chứ gì."
Sân trường hình vuông, với những bức tường đầy màu xám, đã bắt đầu
đông đúc. Năm trăm học sinh vừa mới ra chơi và nhìn vào mười bốn đứa thi
rớt trong những bộ quân phục nhục nhã. Những đứa bị ở lại không có quyền
vào lớp nữa, cũng không được vào phòng ăn hay phòng ngủ.
Chúng phải ở ngoài sân, dựa lưng vào trường, vào các cột sân bóng tròn,
sân bóng rổ hay sân quần vợt.
Trong bộ y phục không còn cầu vai, bị cắt hết túi, không còn nút vàng,
viền vàng, mười bốn đứa dựa lưng vào các cột, vào các cây dẻ của sân
trường và các bức tường cao bằng đá. tất cả cúi gầm xuống đất.
Pillat hỏi: "Mấy giờ mầy đi".
Hỏi như thế để tan yên lặng, vì yên lặng tăng thêm khoảng cách giữa hai
đứa.
Boris nhún vai. Năm trăm học sinh dạo chơi trong sân trường - Với nút
áo vàng, giầy bóng loáng - nhìn những đứa bị đuổi mà không dám lại gần.
Chúng nhìn trong sợ hãi: Chúng biết những đứa bị đuổi phải bị trình diện
như thể để làm gương cho mỗi đầu niên học: rồi chúng sẽ được lính dẫn ra
cổng trường, đến nhà ga và vào trung tâm thành phố.
