phong trào phát xít ở Lỗ ma ni, chắc là anh biết rồi chứ. Hắn ta đã gây
nhiều tội ác man rợ. Hắn đã trốn qua Đức. Người Đức nhốt hắn ở
Buchenwald với những tên phát xít khác từ Lỗ ma ni trốn sang. Rồi người
Mỹ giải thoát tất cả tù binh ở trại Buchenwald cấp cho họ chứng chỉ «nạn
nhân của phát xít» và trong thành phần đó có lũ phát xít quá khích đó là
trường hợp của Aurel Popesco.
Ngừng ở đó, Petrovici quay qua Pillat :
- Anh cứ trình diện với phái bộ Gia nã đại ngày mai, tôi không thể đến
đó vì giấy tờ cạo sửa chưa xong. Tôi rất tiếc vì không hiểu bao giờ mới có
phái bộ thứ hai tiếp theo. Nhưng anh thì cứ trình diện. Anh ngủ đây đi và
mai tôi dẫn đi.
III
Sáng hôm sau khoảng 7 giờ Marie và Pillat sắp hàng trong đám người
chờ phái bộ Gia nã đại, đám người khốn nạn thuộc nhiều hạng tuổi và nhiều
quốc tịch khác nhau. Nhưng họ cùng chung một ước mơ là được trở thành
người tiều phu ở Gia nã đại.
Toàn là những người trước đó có nhà cửa, gia đình, nghề nghiệp đàng
hoàng, nhưng vào ngày chiến thắng, tổ quốc của họ đã rơi vào tay Sô Viết,
họ buộc lòng phải trốn đi, từ bỏ nhà cửa, gia súc, gia đình tất cả. Giờ đây họ
trở thành những kẻ vô sản chính hiệu. Trên thế giới có đến hơn trăm triệu
người như thế rải rác trên các đường phố.
Mặt luôn luôn cúi gầm xuống đất, họ chờ đợi cơ hội được đi Gia nã đại,
nhưng khó khăn lắm. Trong hàng triệu người vô sản đó, Gia nã đại chỉ chọn
một số giỏi dang mà thôi.
Chín giờ xe của phái bộ Gia nã đại mới đến, còi vang inh ỏi. Họ gọi tên
thí sinh ngay tức khắc. Cứ gọi đến hàng chục người một lần. Lúc đến trước
bàn giấy, Pillat ngửi thấy mùi nước hoa Cologne, mùi thuốc lá và xà phòng,
