- Tôi phải để cửa sổ chờ chồng tôi. Nếu các ông đóng lại, chồng tôi
không đến đây được.
Boris nằm dài lên giường. Hắn không muốn nghe tiếng rên la của bà già
nữa, nhưng hắn nghe tiếng đấm cửa thình thịch bên cạnh. Đã hai giờ trôi
qua từ khi bà già bị trói tay vào giường và cửa sổ bị đóng kín. Tiếng cô gái
gọi lính gác :
- Bà già chết rồi; tôi không muốn ở chung với người chết trong xà lim,
tôi sợ lắm.
Iléana đã chết khi lính gác nhất quyết đóng cửa sổ. Bà ta là một bà vợ có
bổn phận chờ chồng về. Và vì bà ta không hy vọng thấy ông ta sống sót trở
về, nên bà ta chỉ mở cửa để chờ linh hồn người chết. Và khi cửa sổ bị đóng
kín, Iléana Kostaky phải chết vì bà ta không còn gì để làm trên trái đất nầy
nữa, đời sống bà đã trở thành vô ích, vì không thể chờ chồng đến giờ phút
chót. Phận sự làm vợ đã chấm dứt.
Lính gác đem xác Iléana ra chôn ở khoảng đất băng giá bên cạnh nhà tù.
Linh hồn bà, nếu sự thật giống như mơ ước của bà, đã từ giã trái tim bà để
đi tìm Ion Kostaky qua bao nhiêu là núi rừng, biển cả, để vĩnh biệt người
chồng trên dương thế, nhưng không ai biết được sự thật của những điều đó
cả, không người nào, không tu sĩ nào biết được điều đó.
Tất cả nhân chứng và lính gác biết rất ít về cái chết của Iléana Kostaky.
Họ chỉ biết rằng tấm thân xác già nua đó được cởi hết xiềng xích và chôn
xuống đất lạnh, và trên thân xác không có hòm chôn đó, người ta quăng
từng mẫu đất lẫn với những cục tuyết cứng ngắt, rằng mấy sợi xích đã cột
tay chân bà bây giờ được chùi rửa sạch sẽ treo kỹ trong nhà gác để dùng
cho tù nhân khác. Tất cả chỉ có thế, nhưng rất là ít ỏi, quá ít ỏi để được gọi
là tất cả.
III
