LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 81

con tinh tinh khác trong đàn cũng sẽ học cách đập hòn đá làm vỡ những hạt
đậu. Chúng học điều này bằng cách bắt chước hành động của con tinh tinh
kia. Chúng sẽ đập những hòn đá khi thấy đá ở gần những hạt đậu. Cuối
cùng, một trong những hạt đậu vỡ ra và con tinh tinh đã học được rằng đập
một hòn đá có thể giúp làm vỡ một hạt đậu.
Dù vậy, tinh tinh không dạy lẫn nhau. Để có thể dạy phải có ai đó khác
muốn học. Và để học từ ai đó khác, bạn phải suy nghĩ cái họ đang cố đạt
được. Tinh tinh không thực sự giải thích được tại sao những con tinh tinh
khác đang hành động như chúng đang làm, và do đó chúng không hiểu dạy
học có ý nghĩa gì.
Cũng như vậy, văn minh sử dụng công cụ của tinh tinh không thể phức tạp
thêm chút nào nữa. Không có con tinh tinh nào cố gắng tìm ra một cách tốt
hơn để làm những gì nó đang làm. Tinh tinh không thực sự tự lý giải vì sao
những con tinh tinh khác lại hành động như vậy vì từ đầu chúng đã không
suy nghĩ về lý do vận hành của các công cụ.
Khả năng suy nghĩ về lý do tại sao sự vật vận hành là một phần quan trọng
khiến con người trở nên thông minh. Bạn càng có nhiều kiến thức nhân quả
thì chất lượng kiến thức của bạn nhìn chung càng cao. Và Kiến thức thất
lượng cao là trọng tâm của công thức cho Tư duy thông minh.
Tổ chức kiến thức nhân quả
Để hiểu sức mạnh của kiến thức nhân quả, quan trọng là phải nhận ra cách
kiến thức nhân quả của bạn được tổ chức và cách nó được sử dụng để giải
quyết những vấn đề mới.
Kiến thức nhân quả của bạn được tổ chức xung quanh những lý giải. Nghĩa
là kiến thức nhân quả luôn liên quan đến một câu hỏi tại sao cụ thể nào đó.
Có hai khía cạnh quan trọng của kiến thức nhân quả mà trong đó kết quả
được rút ra từ mối quan hệ giữa nguyên nhân và các lý giải.
Khía cạnh quan trọng đầu tiên là thường có nhiều lý giải khác nhau cho
cùng một sự việc. Những lý giải này, nhìn chung, giải thích cho nhiều yếu
tố khác nhau có thể tác động lên một tình huống. Một vài trong số những
yếu tố này có thể mang tính vật chất, trong khi những yếu tố khác có thể
mang tính xã hội hay thậm chí tâm lý.